بازتاب حضور زن در منظومه‌های عامیانۀ رایج در شهرستان سوادکوه

Abstract

زن، بزرگ- مادر، بزرگ- الهه، اصل مادینه که با ماه، زمین و آب‌ها نمادین می‌شوند؛ نیروهای غریزی در مقابل نظام معقول نرینه است. منظور از منظومه در ادبیات عامیانه، داستان‌های روایی‌ است که در آن موضوعات مختلفی نظیر؛ عشق، حماسه، سوگ سرود، یاغی‌گری و...روایت شده است. این منظومه ها اغلب اشعاری ساده و بی تصویرند.این پژوهش تلاش می‌کند تا با استفاده از شیوۀ توصیفی- تحلیلی حضور زن را در منظومه‌های عامیانۀ شهرستان سوادکوه بررسی کند و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که حضور زن در منظومه‌های عامیانۀ رایج در سوادکوه به چه اشکالی بازتاب یافته است؟این منظومه‌ها عبارتند از: شاه باجی، تقی و معصومه، زینب جان، هژبر سلطان، حجت غلامی، تقی یاغی و رشیدخان. براساس یافته‌های پژوهش می‌توان گفت حضور زن در منظومه‌های عامیانۀ شهرستان سوادکوه، به عنوان استفادۀ ابزاری برای خواهش‌های نفسانی، ابزار تهدید و تحذیر، نفرین، تمسخر، ابزاری برای جلوگیری از چشم زخم، منفعل در عاشقی، چند همسری، ترسانندۀ عاشق و ستانندۀ انتقام، نمود داشته است.