مطالعات تطبیقی خصوصی‏ سازی و تدوین الگوی راهبردی مناسب برای ایران

Abstract

تحقیقات صورت گرفته در مورد تجربه چندساله خصوصی‌سازی در کشور حاکی از آن است که شتاب بخشیدن به توسعه اقتصادی، بهبود رقابت‌پذیری، تجدید ساختار و مدرنیزه کردن شرکت‏ها که از اهداف اصلی خصوصی‏سازی می‌باشند، در اغلب موارد به نتایج مورد نظر نائل نشده است، به‏طوری که گاهی مواقع برخی شرکت‏های واگذار شده در فاصله نه چندانی بعد از واگذاری با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده‌اند. هدف اصلی این تحقیق مطالعات تطبیقی و شناسایی عوامل و مؤلفه‏های حائز اهمیت در اجرای برنامه‌های خصوصی‌سازی و تدوین الگوی مناسب می‏باشد. به‏همین منظور ابتدا مبانی نظری و تجارب تعدادی از کشورهای جهان و ایران در امر خصوصی‌سازی بررسی و براساس آن 10 بُعد به‏عنوان مؤلفه‌های خصوصی‌سازی استخراج شدند. سپس این ابعاد بوسیله پرسشنامه‏ای که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ برای تمام متغیرها مورد تأیید قرار گرفت، از نمونه‌ای مرکب از متخصصان در امر واگذاری و کارشناسان امور مجامع دستگاه‌های اجرایی ذیمدخل در امر واگذاری شرکت‏های دولتی و سازمان خصوصی‌سازی مورد نظرخواهی قرار گرفت و درجه اهمیت هر یک از ابعاد براساس نتایج نظرخواهی و روش‏های آماری تعیین با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل و نهایتاً الگوی نهایی خصوصی‏سازی در قالب یک مدل مفهومی، ارائه و بعد از آن میزان انطباق برنامه‌های خصوصی‌سازی در کشور با آن الگو، مورد مقایسه قرار گرفت و کاستی‌های وضع موجود تبیین گردید. ابعاد الگوی راهبردی خصوصی‏سازی در مدل نهایی، هشت بُعد می‏باشند. نتایج تحقیق همچنین نشان می‏دهد ‏این ابعاد که لازمه موفق بودن اجرای برنامه‏های خصوصی‏سازی هستند، در کشور ما مورد توجه نمی‏باشند.