تکانههای قیمت نفت و نوسانات اقتصادی در ایران در چارچوب مدل اقتصاد باز کینزی جدید

Abstract

نفت یکی از منابع مهم درآمد و همچنین یکی از مواد اولیه اساسی در فرایند تولید کشورهای صادرکننده نفت محسوب می‌شود؛ به‌گونه‌ای‌که نوسانات قیمت آن می‌تواند سبب بی‌ثباتی متغیرهای کلیدی کلان اقتصادی کشور نفت‌خیزی همچون ایران شود. در این مقاله، با هدف بررسی تأثیر تکانه‌های قیمت نفت بر نوسانات متغیرهای اقتصاد کلان ایران، یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی چندبخشی با تأکید بر بهینه‌سازی بخش نفت به‌عنوان بخشی تولیدی و لحاظ یارانه بر قیمت نفت طراحی شده است. همچنین، عدم برقراری قاعده قیمت‌های واحد ــ به‌عنوان منشأ مهم عدم‌کارایی در اقتصاد باز درحال‌توسعه ــاز طریق مدل‌سازی بخش واردات و درنظر گرفتن واردکنندگانی مورد توجه قرار گرفته که توان قیمت‌گذاری دارند. در این مقاله، با به‌کاربستن رویکرد بیزی، به بررسی اثرات تکانه‌‌های قیمت نفت بر پویایی‌های متغیرهای اقتصادی در دوره زمانی 1367 تا 1390 پرداخته شده است. نتایج حاصل از توابع واکنش آنی مدل نشان می‌دهد تکانه قیمتی مثبت نفت در ابتدا باعث افزایش سرمایه و تولید در بخش نفت و کاهش این دو متغیر در بخش غیرنفتی شده و تولید ناخالص داخلی، مصرف و تورم را افزایش داده است. همچنین، موجب کاهش نرخ ارز حقیقی شده و با گذشت زمان، تمام متغیرها به‌سوی مقدار باثبات خود همگرا شده‌اند