اثر آبیاری قطره‌ای، جویچه‌ای و کود شیمیایی در تولید بذر چغندر قند

Abstract

<strong><span lang="AR-SA" dir="RTL">در این تحقیق، اثر دو روش آبیاری قطره­ای( نواری) و جویچه‌ای و سطوح مختلف نیتروژن و فسفر بر عملکرد، کارایی مصرف آب، درصد بذر استاندارد و درصد جوانه زنی بذر چغندرقند بررسی شد. آزمایش به صورت کرت‌های یک‌بار خردشده (اسپیلت فاکتوریل) که روش آبیاری (آبیاری جویچه‌ای وآبیاری قطره‌ای نواری) در کرت‌های اصلی و چهار سطح نیتروژن (</span><span>kg/ha</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> 180 و 120، 60، 0) و سه سطح فسفر (</span><span>kg/ha</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> 60 و 30، 0) به صورت ترکیب فاکتوریل در کرت‌های فرعی در قالب طرح پایه بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال‌های 83، 84 در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن بر عملکرد کمی بذر در سطح یک درصد معنی‌دار بود. اثر تیمار آبیاری، نیتروژن و فسفر بر درصد بذور استاندارد، معنی‌دار نبود. اثر متقابل روش آبیاری در نیتروژن و اثر متقابل روش آبیاری در فسفر و محیط روی جوانه‌زنی بذور، معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش میزان ازت مصرفی به میزان 5/88 کیلوگرم در هکتار مقدار بذر استاندارد افزایش یافته و با مصرف بیشتر ازت، میزان بذر استاندارد کاهش می‌یابد. همچنین، با افزایش میزان ازت مصرفی تا حدود 120 کیلوگرم در هکتار، میزان درصد جوانه زنی افزایش و از آن به بعد کاهش می‌یابد. میانگین عملکرد تولیدی در دو روش آبیاری قطره­ای (نواری) و نشتی، 2360 و 2210 کیلوگرم بر هکتار بود که در یک گروه آماری قرار گرفته‌اند. اما، با افزایش مقدار فسفر، تغییرات درصد جوانه‌زنی در هر دو روش آبیاری معنی‌دار نبود. با افزایش مقدار نیتروژن مصرفی، مقدار کارآیی مصرف آب افزایش و از لحاظ آماری در سطح یک درصد معنی‌دار شد. حجم کل آب مصرفی در آبیاری قطره‌ای نسبت به جویچه‌ای، حدود 50 درصد کاهش یافت. مقدار کارایی مصرف آب در روش آبیاری قطره‌ای 59/0 کیلوگرم در مترمکعب و بیش از دو برابر کارایی مصرف آب در روش جویچه‌ای بود. تغییرات شیوه آبیاری از نشتی به قطره‌ای باعث شد که درآمد خالص به میزان 18601041 ریال در هکتار افزایش یابد. ارزش خالص457288752 ریال</span><span lang="FA" dir="RTL"> (طی 15 سال)</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">، نسبت منفعت به هزینه 6/1 و نرخ بازده داخلی 5/43 درصد تعیین شد. در مجموع می توان مطرح نمود که به کار بردن آبیاری قطره ای در زراعت چغندر بذری از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است.</span></strong>