روش شناسی برگردان تصویرهای استعاری صحنه های قیامت در قرآن بر اساس الگوی نیومارک

Abstract

<br /> معنای تصویرهای استعاری در مباحث معنی­شناسی و ترجمه از جایگاه مهمی برخوردار است و این مهم در ترجمة متون مقدسی همچون قرآن کریم نمایان­تر می­شود؛ بنابراین در مطالعات نوین ترجمه، از جمله الگوهای ترجمۀ تصویرهای استعاری، نظریۀ پیترنیومارک است که بر ترجمه­پذیری استعاره تاکید دارد. نیومارک هفت راهبرد را برای ترجمة استعاره معرفی می­کند که با تکیه بر آنها می­توان تصویرهای استعاری را به زبان مقصد منتقل نمود. جستار حاضر در پرتو نظریۀ پیترنیومارک و با روش توصیفی- تحلیلی از نوع انتقادی، به نقد و بررسی شیوه­های برگردان تصویرهای استعاری صحنه­های قیامت در قرآن پرداخته و ضمن تبیین شیوه­های انتقال تعابیر استعاری، عملکرد پنج ترجمۀ فارسی از دو جزء پایانی قرآن را مورد سنجش قرار داده است. بدین منظور پنجاه و شش تصویر استعاری از مناظر قیامت با دویست و هشتاد برابر نهاد آن، بررسی شد. برآیند پژوهش نشان می­دهد که از هفت شیوۀ مطرح شده در نظریۀ نیومارک، الهی­قمشه­ای از پنج روش، رضایی­اصفهانی و فولادوند از چهار روش و آیتی و معزی از سه روش، بهره برده­اند. رویکرد مترجمان، بیشتر بر ترجمۀ تحت­اللفظی استوار است و این مسئله حاکی از این است که مترجمان، بیش از انتقال صریح معنا، سعی در باز تولید استعاره در زبان مقصد داشته­اند و از میان روش­های یادشده، آیتی، معزی و فولادوند از روش تحت­اللفظی، الهی­قمشه­ای از روش معنایی و رضایی از روش ترجمۀ تحت­اللفظی با افزوده­های تفسیری، بیشترین بهره را برده­اند.<br />