اثر روش‌های آبیاری بر بهره‌وری آب در برنج

Abstract

به منظور مقایسه وبررسیامکانکاربرد روش­های مختلف آبیاریدرمقایسهباروشسنتی وارزیابیروش­هایمختلفآبیاریپژوهشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار با دو فاکتور آبیاری در چهار سطح و رقم در دو سطح در مزرعه تحقیقاتی معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور (آمل) در سال 1390 به اجرا درآمد. تیمارها شامل روش­های مختلف آبیاری شامل تناوب خشکی و رطوبت (AWD)،کشت نیمهخشک (SDC)، ترکیب آب کم­عمق با تناوب خشکی و رطوبت (SWD)، روش سنتی یا غرقابی (TI) و دو رقم بومی (طارم محلی) و اصلاح­شده ( فجر) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که ارقام مورد استفاده و همچنین روش­های مختلف آبیاری از نظر مصرف آب تفاوت کاملاٌ معنی­داری داشتند. با این وجود برهمکنش بین روش­های مختلف آبیاری و ارقام، معنی­دار نبود. بر اساس نتایج، تیمار مدیریت SDC با مصرف آب 5/4042 متر مکعب در هکتار (حدود 55 درصد صرفه­جویی در مصرف آب)، بهره­وری آب آبیاری (WP_i) 68/1 کیلوگرم بر متر مکعب و بهره­وری آب آبیاری+ بارش (WP_i+w) 38/1 کیلوگرم بر متر مکعب، در مقایسه با دیگر روش­های آبیاری (به ویژه آبیاری سنتی) بیش­ترین کارآیی را داشته است. بنابراین بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، کاهش ارتفاع آب در سطح مزرعه در روش­های مختلف آبیاری موجب کاهش قابل ملاحظه عملکرد شلتوک نگردید، بنابراین می­توان یکی از روش­های کم­آبیاری (SDC، AWD و SWD) را به ترتیب اولویت در آبیاری برنج در شرایط مشابه این پژوهش به­کار گرفت.