شادی‌گرایی و جنبه‌های تعلیمی آن در غزلیات شمس

Abstract

شادی یک پدیدة درونی و روحی است که در زندگی فردی و اجتماعی بشر حضور و نقش فعّالی دارد. از این رو در دین و عرفان اسلامی جایگاهی والا یافته است. ابعاد تعلیمی شادی در عرفان از مهم‌ترین نقشهای آن به شمار می‌آید. غزلیات جلال­الدّین محمد مولوی بلخی - موسوم به غزلیات شمس تبریزی- به اعتبار میزان کاربرد مضمون شادی، برای تحقیق در این مورد اهمیت و ظرفیت زیادی دارد و هدف این مقاله آن بوده که پس از تعریف شادی، از دیدگاههای مختلف- بویژه عرفانی- نقش تعلیمی، عوامل و نشانه­های شادی­گرایی را در غزلیات شمس بررسی نماید. در این تحقیق به شیوة کتابخانه­ای و اسنادی تمامی غزلیات مولوی مطالعه و شواهد مربوط به موضوع تحقیق استخراج و بررسی شد. نتیجه این بررسی نشان می­دهد که مولانا شاعری شادی­گرا بوده و از خواصّ و کارکردهای تعلیمی شادی برای القای اندیشه­های عرفانی­اش بهرة فراوانی برده است.