اثرات فیزیولوژیکی تنش شوری )کلرید سدیم( بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ای ژنوتیپ های گندم نان

Abstract

تنش شوری و مبارزه با آن از عمده مسائلی است که بشر از هزاران سال پیش تا کنون با آن دست به گریبان بوده است. مشکلات<br />مربوط به جوان هزنی و استقرار مطلوب گیاه یکی از مهم ترین دغدغه های کشاورزان در مناطق خشک و نیمه خشک م یباشد. در این راستا<br />و به منظور ارزیابی اثر تنش شوری بر جوان هزنی رقم های گندم نان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل<br />و سه تکرار انجام شد. عامل های آزمایشی شامل ارقام مختلف گندم نان )هشت رقم( و چهار سطح تنش شوری )با غلظت صفر، 3، 6 و 9<br />گرم نمک طعام در لیتر( بود. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ های گندم و همچنین بین سطوح مختلف تنش شوری بر طول ریشه چه، طول<br />ساقه چه، طول کلئوپتیل، وزن تر گیاهچه و درصد جوانه زنی اختلاف معنی دار ) p≥0.01 ( مشاهده شد. هم چنین اثر ژنوتیپ بر نسبت طول<br />ریشه چه به طول ساقه چه بسیار معنی دار ولی اثر تنش شوری بر آن، معنی دار ) p≥0.05 ( گردید. از طرف دیگر نسبت وزن تر ریشه چه به<br />وزن تر ساقه چه تحت تأثیر معنی دار ژنوتیپ قرار گرفت، ولی اثر تنش شوری بر این صفت معنی دار نگردید. اثر متقابل ژنوتیپ و تنش<br />شوری بر صفت طول ریشه چه معنی دار بود. با افزایش تنش شوری، مقدار تمامی صفت های مورد مطالعه به جز نسبت طول ریشه چه به<br />طول ساقه چه کاهش یافت. بیش ترین همبستگی، بین دو صفت نسبت وزن تر ریشه چه به وزن تر ساقه چه و وزن تر ریشه چه ) 95 / ،)r=0<br />به دست آمد. تجزیه کلاستر بر مبنای داده های استاندارد شده، ژنوتیپ ها را در سه گروه قرار داد. رقم آذر 2 از نظر تحمل به شوری و اغلب<br />صفت های مورد بررسی به جز وزن تر ریشه چه، نسبت های طول ریشه چه به طول ساقه چه و نسبت وزن تر ریشه چه به وزن تر ساقه چه از<br />سایر رقم ها برتر بود.