اثر تاریخ کاشت و پرایمینگ بذر بر سبز شدن، عملکرد و اجزای عملکرد در سه رقم گندم نان(Triticumaestivum L.)

Abstract

<strong>به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و هیدروپرایمینگ بذر بر سبز شدن و عملکرد دانه سه رقم گندم نان، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 93-1392 انجام شد. کرت‌های اصلی شامل سه تاریخ کاشت (13 آذر، 27 آذر و 14 دی) و کرت‌های فرعی شامل سه رقم گندم (استار، چمران و فونگ) و تیمارهای پرایمینگ (هیدروپرایمینگ و شاهد) بودند. نتایج نشان داد که تأخیر در کاشت سبب کاهش درصد سبز شدن و افزایش زمان سبز شدن در تاریخ کاشت‌هایدوم و سوم نسبت به تاریخ کاشت اول شد. در مجموع تیمار هیدروپرایمینگ به صورت معنی‌داری سبب بهبود سبز شدن نسبت به تیمار شاهد (افزایش 5 درصدی سبز شدن و کاهش زمان سبز شدن تا 7/2 روز) شد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که صفات تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار‌دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت با تأخیر در کاشت به صورت معنی‌داری کاهش یافت. اثرات متقابل تاریخ کاشت و رقم بر صفات وزن هزار‌دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی‌دار بود و نشان داد که تأخیر در کاشت بیشترین و کمترین تأثیر را به ترتیب در رقم دیررس استار و رقم زودرس فونگ داشت. در این پژوهش میانگین عملکرد دانه در تیمار هیدروپرایمینگ نسبت به تیمار شاهد حدود 17 درصد افزایش یافت. با توجه به نتایج حاصله به نظر می رسد که با کاربرد روش هیدروپرایمینگ بذر بویژه در کشت دیرهنگام و تطبیق فنولوژی رقم انتخابی با تاریخ کاشت می‌توان تولید را بهبود بخشید.</strong>