بازشناسی جایگاه امنیت شهری در قانون مجازات اسلامی جدید

Abstract

زمینه و هدف: در این مقاله به بررسی جایگاه و اهمیت امنیت شهری از منظر قانون مجازات اسلامی جدید (11/2/92) به‌عنوان اولین اهداف انسان پس از تشکیل اجتماعات بشری، می‌پردازیم. از آنجا که تحولات اجتماعی فرهنگی، سیاسی، مذهبی معمولاً به شکل تغییر قوانین حکومتی نمایان می‌شود و گاه به دلیل جایگزینی حکومت‌ها، برخی از قوانین به طور کامل منسوخ و قوانین جدیدی وضع می‌گردد، این سؤال به ذهن متبادر می‌شود که قانون مجازات جدید چه تفاوت‌هایی با قانون سابق دارد و انگیزه تحولات اخیر در قانون‌گذاری چیست؟ این تحولات چه رویکردی را برای افزایش امنیت شهری دنبال می‌کند؟ مقاله حاضر اسنادی و از نوع توصیفی و تحلیلی است که مطالب آن به طریق کتابخانه‌ای و فیش‌برداری از منابع مرتبط و یا استفاده از شبکه‌های مجازی جمع آوری شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد تحولات در حوزه قوانین و مقررات داخلی و حتی بین‌المللی برخاسته از احساس نیاز ملت به قاعده‌مند نمودن رفتار مخاطره‌آمیز افراد یا سایر تابعین، به‌وسیله قواعد و مقررات جدید حقوقی در حوزه داخلی و بین‌المللی است که سابقاً رفتارهای مذکور را مورد شمول قرار نداده، اما انگیزه ‌این تحولات می‌تواند متفاوت باشد. جنبش‌های انقلابی همیشه با تحولات قانونی همراه بوده که یکی از نمونه‌های بارز آن، انقلاب مشروطه کشورمان است ولی انگیزه‌های دیگری نیز برای تغییر در قوانین وجود دارد: تحولات اقتصادی، اجتماعی (ایجاد رفتارهای پرخطر در جامعه)، فرهنگی و حتی سیاسی از این جمله‌اند. تغییر در برخی از قوانین یکی از ابزارهای کنترلی جهت حمایت از ارزش‌های اجتماعی موردقبول ملت است که بایستی از ویژگی قابلیت اجرا و مشروعیت نیز برخوردار باشد تا بتواند اهداف موردنظر را به دست دهد. به نظر می‌رسد قانون‌گذار برای پیشگیری و برخورد با فعالیت‌های مجرمانه با رویکردی جدید، در اقدام اخیر خود توجه ظریفی به تحولات اجتماعی و فرهنگی دهه‌های اخیر کشورمان داشته است.