پیامدهای امنیتی جریان سلفی‌گری در استان کردستان

Abstract

چکیده زمینه و هدف: بنیادگرایی دینی تحت تأثیر پیشرفت‌های علمی و صنعتی غرب و افزایش فاصله آن‌ها با مسلمانان و همچنین استعمار غربیان بر ممالک اسلامی به وقوع پیوست. در مورد شکل‌گیری و رشد اندیشه‌های سلفی‌گری و گروه‌های منتسب به این جریان در خارج از کشور و گروه‌های سلفی استان دو دیدگاه وجود دارد، طرفداران و اندیشمندان دیدگاه اول معتقدند شکل‌گیری و نهادینه شدن تفکر سلفی‌گری پدیده‌ای درون‌زا می‌باشد و حامیان دیدگاه دوم معتقدند سلفی‌گری پدیده‌ای برون‌زا و محصول فعالیت و هدایت دستگاه‌های اطلاعاتی و جاسوسی بیگانگان و پشتوانه‌های مالی برخی از کشورهای حوزه خلیج‌فارس بویژه عربستان است. لذا هدف از این پژوهش شناخت عوامل فرهنگی و اجتماعی تأثیرگذار در تشکیل گروه‌های سلفی استان کردستان، ویژگی‌های اعضاء و ارتباطات و تأثیرگذاری جریان‌های سلفی کشورهای همسایه بر این گروه‌ها و به لحاظ تجربی، تحلیلی است و اینکه چگونه بنیادگرایی (گروه‌های سلفی استان کردستان) بر امنیت تأثیر گذاشته‌اند. روش: این پژوهش به شیوه مطالعه اسنادی (اسناد موجود در پلیس مربوط و اسناد خبرگزاری‌ها، نشریات محلی و سایت‌های اینترنتی) و مصاحبه کیفی نیمه ساخت‌یافته با بیست‌وپنج نفر از نخبگان سیاسی و امنیتی و مذهبی استان، مطلعان و اساتید دانشگاهی انجام گرفته است. لذا به لحاظ محدودیت مطلعان مذکور در استان با تمامی آن‌ها (25 نفر) مصاحبه گردید. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: با توجه به بررسی‌ها و اظهارات مطلعان، گروه‌های سلفی استان کردستان در مبانی و اصول اعتقادی دارای ویژگی‌ها و اشتراکاتی با گروه‌های القاعده و طالبان بوده و مؤلفه‌های داخلی ازجمله قومیت و مذهب، فقر فرهنگی و میزان تحصیلات، فقر شهری و حاشیه‌نشینی، تبلیغات رسانه‌ای، گفتمان سیاسی مشترک، عدم توسعه سیاسی، عدم توسعه اقتصادی، در تشدید فعالیت این جریان در داخل کشور مؤثر می‌باشد.