ساخت شکنی در تایپوگرافی: بررسی ویژگی های آثار ولفگانگ وینگارت

Abstract

نگاهی اجمالی به آثار طراحیِ گرافیک تولید شده ی ایران در دهه ی اخیر نشان از گرایش نسل جدید به استفاده از تایپ در طراحی، آن هم به صورت ساخت شکنانه (deconstructive) دارد و از آن جا که به گفته ی محققین، ولفگانگ وینگارت(wolfgang weingart)، در حیطه ی تایپوگرافی از بانیان طراحیِ ساخت شکن محسوب می شود، شناخت دیدگاه ها و روش های او می تواند به ارتقایِ شناخت طراحان جوان ایرانی از اصول و راه کارهای اتخاذ شده و یافتن جایگاه بومی تایپوگرافی و پرهیز از تقلید کورکورانه از غرب یاری رساند. هدف از این پژوهش، شناسایی اندیشه ها و راه کارهای ساخت شکن ولفگانگ وینگارت در حوزه ی تایپوگرافی و استخراج ویژگی های آثار او می باشد. پژوهش حاضر با رویکردی ترکیبی انجام شده است، بدان معنا که به جهت استفاده از شاخص ها، مشاهدات و تحلیل های کاملاً محقق محور، کیفی است و به دلیل استفاده از نتایجِ شبه آماری و ارقامی، مشابه تحقیقاتِ کمی است. هم چنین در به دست آوردن حجم نمونه ها از روش شناسیِ نظریه ی بنیادی methodology) (Grounded theory برای پیش بر دِ پژوهش استفاده شده است. این روش به جهت تحلیل داده های کیفی نیز استفاده می شود. ابزار تولید داده نیز، پرسش نامه ی محقق محور بوده است. نتیجه ی پژوهش حاکی از این است که ویژگی های مشخص پوسترهای وینگارت عبارتند از حاشیه های پهن و قاب بندی های تصاویر، صفحات ساخته شده با استفاده از عکس برداری ماشینی و چیدمان لایه ای تصاویر بر یکدیگر که مشخصه ی متمایز کننده ی آثار پست مدرن از مدرن می باشد. هم چنین نمودارهای درصد فراوانی نشان می دهند که وینگارت در آثارش بیش تر از حروف بدون سریف، حروف زیرخط دار و نیز حروف منفی استفاده کرده است. بهره گیری از بلوک های زیرنوشتار و نیز فرم های هندسی به خصوص مستطیل از دیگر مواردی هستند که در آثار وینگارت دیده می شوند.