بررسی پارامترهای لرزه خیزی و تحلیل خطر لرزه ای (مطالعه موردی: محدوده پروژه آزادراه مراغه-هشترود (قطعه دوم))

Abstract

زلزله یکی از رخداد­های هم­زاد با گسلش است که در زمان رویداد این پدیده می­تواند منشا ایجاد خسارات فراوان به تاسیسات حیاتی مانند جاده­ها، خطوط‌آهن، سازه­های خطی زیرزمینی از قبیل خطوط انتقال نفت و گاز و کابل­های برق مدفون، تونل­ها و ساختمان­ها باشد. وقوع زمین­لرزه­های مکرر در ایران، بیانگر فعال بودن جنبش­های زمین­ساختی در عهد حاضر می­باشد. بررسی لرزه­خیزی، از اقدامات اولیه برای برآورد خطر زمین­لرزه در منطقه یا سازه­های موجود در منطقه می­باشد. در این پژوهش به‌منظور بررسی پارامتر­های لرزه­خیزی منطقه مورد مطالعه از نرم­افزار Zmap که مجموعه­ای از کدهای نرم­افزار Matlab می­باشد، استفاده شده ­است. منطقه مورد مطالعه در شمال­غرب ایران، در استان آذربایجان­شرقی و در محدوده شهرستان مراغه و هشترود واقع شده ­است. طول کل آزاد ­راه مراغه-هشترود 92 کیلومتر و قطعه دوم این پروژه 26 کیلومتر می­باشد. در این مطالعه، دوره بازگشت و احتمال رخداد سالانه زلزله محاسبه و نقشه پهنه­بندی بر اساس میزان b-value و Mmax تهیه شد. با بررسی نقشه پهنه­بندی b-value، مقدار غالب این ضریب بین 17/1 الی 38/1 مشاهده می­شود که حدود 12/33 درصد کل منطقه می­باشد و مسیر مورد مطالعه نیز در این منطقه واقع شده ­است. حداقل و حداکثر مقادیر Mmax نیز به ترتیب برابر با 5/3 و 4/5 ریشتر است که مسیر مورد مطالعه در محدوه 4/4 الی 5/4 ریشتر می­باشد. در‌نهایت می­توان چنین استنباط کرد که منطقه مورد مطالعه از لحاظ احتمال رخداد زمین­لرزه بزرگ مستعد می­باشد و تمهیدات لازم جهت پایداری و جلوگیری از تخریب سازه­های موجود، باید در نظر گرفته شود.