ارزیابی میزان آسیب‌پذیری ساختار پدافند غیرعامل شهر دزفول در برابر حملات هوایی

Abstract

آسیب­پذیری شهری میزان خسارتی است که در صورت بروز سانحه به اجزا و عناصر یک شهر بر حسب چگونگی کیفیت آنها وارد می شود؛ بررسی ساختار­های یک شهر و ریز پهنه‌بندی آسیب­پذیری آن از منظر پدافند غیرعامل گامی است به‌سوی چشم­انداز آینده شهر ایمن. پژوهش حاضر چالش آسیب­پذیری در ساختار­های شهری از منظر پدافند غیرعامل است و رویکرد مورد انتظار مدل­سازی جهت شناسایی این زیرساخت­ها است. قلمرو مطالعه حاضر؛ شهر دزفول در استان خوزستان و به‌عنوان مرکز پشتیبان جنگ است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش­شناسی توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات مکانی- مدلی است و شاخص­هایی در قالب 10 دسته شناسایی شد و با استفاده از تحلیل ترکیبی AHPFUZZY-GIS وزن­دهی نقشه­های فواصل برای آن­ها طراحی و استاندارد شد. برای توزیع فضایی و بررسی آسیب‌پذیری پدافندی از ابزارFUZZY OVERLAY در نرم‌افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که در بررسی شاخص­های مورد مطالعه شاخص مراکز انتظامی و انبار با وزن 116/0 و 113/0 به‌عنوان مهم­ترین شاخص در زمینه پدافند غیرعامل شناسایی شدند. در بخش پهنه­بندی ساختار­های شهری دزفول بیشترین بخش­هایی که مورد خطر تهاجم در حمله هوایی بودند و در وضعیت کاملاً آسیب­پذیر قرار داشتند عبارت بودند از: 28/41 مراکز انبار، 29/84، مراکز مسکونی، 38/62 مراکز تجاری، 32/35 مراکز اداری، 100 مراکز اداری، پایانه و مراکز بهداشتی، 27/18 مذهبی، 28/39 آموزشی و 38/33 راه­های این شهر. با توجه به این نتایج باید گفت که وضعیت شهر دزفول از منظر پدافند غیرعامل بخصوص برای حمله هوایی بسیار نامناسب و است و در صورت هرگونه حمله این شهر با مشکل جدی روبه‌رو خواهد بود.