رویکرد پدافند غیرعامل در پهنه‌بندی فضایی اردوگاه‌های اسکان موقت با استفاده از روش تلفیقی AHP-FUZZY و GIS (مطالعه میدانی: منطقه 8 شهر تهران)

Abstract

بسیاری از شهرهای بزرگ ایران در نواحی با مخاطرات طبیعی بالا قرار گرفته‌اند که این امر به ویژه در شهر تهران و در صورت وقوع بحران تلفات جانی و مالی فراوانی به جای خواهد گذاشت. یکی از مهم‌ترین تدابیر بعد از وقوع بحران، گریز از محل حادثه و یافتن مناطق امن جهت ایمنی از خطرات ثانویه می‌باشد. آنچه در اینجا ضروری به نظر می‌رسد، بررسی پهنه‌های فضایی مناسب اردوگاه‌های اسکان موقت با رویکرد پدافند غیرعامل جهت ایمنی و رفاه آسیب دیدگان بعد از وضعیت اضطراری می‌باشد. بدیهی است نادیده گرفته شدن رویکرد پدافند غیرعامل و عدم توجه کافی به این متغیرها در انتخاب مکان‌های مناسب جهت اسکان موقت می‌تواند نتایج متصور از تصمیم‌های اتخاذ شده را با شکست مواجه کرده و خسارات سنگینی بر جای گذارد. هدف پژوهش حاضر پهنه­بندی فضایی اردوگاه‌های اسکان موقت منطقه 8 شهر تهران از منظر شاخص‌های موثر در پدافندغیرعامل است تا در صورت وقوع حادثه، امکان برقراری سریع خدمات­رسانی برای آسیب­دیدگان را میسر نماید. به لحاظ روش­شناسی علمی، این پژوهش را می‌توان از نوع توصیفی- تحلیلی دانست که داده‌های توصیفی از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و منابع اسنادی گردآوری و با انجام عملیات میدانی، بخشی دیگر از داده‌های فضایی مورد نیاز جهت تجزیه و تحلیل به­دست آمده است. بدین منظور پهنه­بندی و تجزیه و تحلیل فضایی اطلاعات و همچنین ارزیابی این فرایند با توجه به معیارهای تأثیرگذار (دسترسی به راه‌ها و فضاهای باز، مراکز بهداشتی و درمانی، مراکز نیروی انتظامی، آتش­نشانی، مراکز مدیریت بحران، و...) با بهره­گیری از روش‌های تلفیقی GIS و (AHP-FUZZY) MCDM صورت پذیرفته و در نهایت پهنه‌های فضایی مناسب جهت اسکان موقت آسیب­دیدگان در منطقه 8 شهر تهران ارزیابی و پیشنهاد شده است.