از اسب بالدار افلاطون تا طوطی‌جان مولانا

Abstract

چکیده<br /> <br /> داستان پرواز روح یکی از مسائل مهم مطرح در فلسفه و عرفان است. این نکته در آثار پارمنیدس و افلاطون با تمثیل اسب بالدار در یونان باستان نمود می‌یابد و با قصیدة عینیه و <em>رساله‌الطیر</em> ابن­سینا در ادبیات پارسی منعکس می‌شود. تشبیه نفس ناطقه به طیر و محبوس شدن آن در قفس جسم و تلاش برای معراج روح، مضمون مایة مشترک همة رساله‌الطیرهاست. طوطی جان مولانا نیز با تأثّر از رساله‌الطیرها بر آن است تا خصوصیات مشترک روح را از الهی بودن و بی‌تعیّن بودن روح گرفته تا حضور آن در عرش بیان کند. <br /> این مقاله با توجه به پیشینة تحقیق¹ در مورد آثار افلاطون و مولانا و نیز رساله‌الطیرها کوشیده است از دیدگاهی متفاوت و با رویکردی تطبیقی، وجوه مشترک روح و پرواز آن را در ضمن تمثیل اسب بالدار و طوطی جان مورد بررسی قرار دهد.