شعر حجم: یداله رویایی، شگردها و مولفه‌ها
چکیده
«شعر حجم» یکی از گونههای شعر امروز به شمار میآید. ایننوعشعر، زمانی به وجود آمد که شاعرانِ «موج نو»، رویکردِ زبانی متفاوتی را در شعر آغاز کرده بودند. یداله رویایی و چند تن از شاعران، پس از «موج نو»، جریان «شعر حجم» را شکل دادند. آنان به طور همزمان در دو عرصۀ شاعری و نظریهپردازی فعالیت نمودند. رویایی به عنوان شاخصترین نظریهپرداز و شاعرِ شناخته شدۀ «شعر حجم»، هم به تبیین و معرفی شاخصههای این نوع شعر پرداخت؛ هم تلاش نمود اشعاری منطبق بر آرا و نظریات خود بسراید. ماحصل اینفرایند، ارایۀ تعریفی تازه از شعر و خلق اشعاری فُرمگرا، ساختارشکنانه و مبتنی بر هنجارگریزی و تجربههای نامتعارف زبانی است. ایننوعشعر، دارای گونهای از ابهام است و بنا به ادعای رویایی، بر مبنای سه اصلِ «فاصله»، «ایجاز» و «حرکت» نظام مییابد. «شعر حجم» به جای عرضۀ معنایی معلوم یا ارایۀ تصویر و مضمونی خاص، به دنبال ایجادِ حجم یا فاصلهای در ذهن مخاطب است. خواننده مکلف است با تلاش ذهنیِ خود، میان واژگان و نش
«شعر حجم» یکی از گونههای شعر امروز به شمار میآید. ایننوعشعر، زمانی به وجود آمد که شاعرانِ «موج نو»، رویکردِ زبانی متفاوتی را در شعر آغاز کرده بودند. یدالله رویایی و چند تن از شاعران، پس از «موج نو»، جریان «شعر حجم» را شکل دادند. آنان به طور همزمان در دو عرصۀ شاعری و نظریهپردازی فعالیّت نمودند. رویایی به عنوان شاخصترین نظریهپرداز و شاعرِ شناخته شدۀ «شعر حجم»، هم به تبیین و معرفی شاخصههای این نوع شعر پرداخت؛ هم تلاش نمود اشعاری منطبق بر آرا و نظریات خود بسراید. ماحصل اینفرایند، ارایۀ تعریفی تازه از شعر و خلق اشعاری فُرمگرا، ساختارشکنانه و مبتنی بر هنجارگریزی و تجربههای نامتعارف زبانی است. ایننوعشعر، دارای گونهای از ابهام است و بنا به ادعای رویایی، بر مبنای سه اصلِ «فاصله»، «ایجاز» و «حرکت» نظام مییابد. «شعر حجم» به جای عرضۀ معنایی معلوم یا ارایۀ تصویر و مضمونی خاص، به دنبال ایجادِ حجم یا فاصلهای در ذهن مخاطب است.خواننده مکلّف است با تلاش ذهنیِ خود، میان واژگان و نشانههای ناهمگون شعر، ارتباط ایجاد کند و از این طریق به تداعی، معنا و یا تصور و تصویری غیر منتظره دست یابد. در اینمقاله، ضمن تبیینِ مختصات «شعر حجم» و تحلیل نمونههایی از اشعار رویایی، تلاش شده چگونگی برخورد او با زبان و عناصر شعری مورد بررسی قرار گیرد.
انههای ناهمگون شعر، ارتباط ایجاد کند و از این طریق به تداعی، معنا و یا تصور و تصویری غیر منتظره دست یابد. در اینمقاله، ضمن تبیینِ مختصات «شعر حجم» و تحلیل نمونههایی از اشعار رویایی، تلاش شده چگونگی برخورد او با زبان و عناصر شعری مورد بررسی قرار گیرد.
شماره نشریه
16تاریخ نشر
2018-12-221397-10-01
ناشر
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهدسازمان پدید آورنده
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی ارومیهاستادیار دانشگاه آزاد ارومیه
