‌مبانی فقهی اعتبار مالکیت فکری و اساساً جایگاه آن در نظام حقوق اسلامی، از جمله مسائلی است که ذهن فقیهان را از گذشته‌ای نه چندان دور تا به امروز به خود مشغول ساخته است. در این میان، متفکر ژرف‌اندیش، فقیه بزرگوار، شهید ...

در ماهیت‌سنجی دوگونه مالیات شرعی و حکومتی، مالیات‌های شرعی به دوگونۀ ثابت و متغیر تقسیم می‌شود، البته ماهیت مالیات حکومتی در نظام جمهوری اسلامی متفاوت از این مالیات‌های شرعی نبوده، بلکه همان مالیات متغیر شرعی است و از باب ...

مرحوم خویی از معدود فقهایی است که به طور چشمگیر آفاق مطالعات فقه شیعه را در دوران معاصر متحول نموده است. وی با اینکه محور پژوهش را متون کلاسیک فقه قرار داد، اما در ارائۀ رهیافت‌ها، شیوه‌ای تأثیرگذار را برگزید که بُن‌مایه‌های ...

یکی از موضوعات قابل تأمل در فقه سیاسی اسلام، جایگاه شوراست. زعامت سیاسی و رهبری جامعة اسلامی و چگونگی انتخاب آن، از ریشه‌دارترین مباحث فقه سیاسی اسلام محسوب می‌شود که ریشه در مباحث کلامی دارد. این بحث همان‌گونه که از قدمت ...

میل به جاودانگی در انسان‌ها، آن‌ها را بر آن داشته که به دنبال ابداع راهکارهایی همچون وقف باشند تا به کمال این میل نائل شوند. قبل از پیدایش اقتصاد پولی، تنها راه برای وقف، وقف‌های غیر منقول بوده است که امروزه به دلیل باارزش ...

مسئولیت مدنی پزشکان، از مباحث مهم و روزآمد فقه امامیه است. در فقه سنتی تنها از ادلة ضمان و عدم ضمان طبیب و حالات مختلف آن بحث شده است، اما در این نوشته تلاش می‌شود تقسیم‌بندی جدیدی ارائه گردد. این بحث که آیا مسئولیت مدنی ...

پیشرفت روزافزون علم پزشکی افق‎های جدیدی را فراروی بشر نهاده و امکان اعمال شیوه‎های نوین در درمان افراد را ایجاد نموده است. یکی از مسائل نوظهور در عرصۀ پزشکی امکان پیوند عضو حیوان به انسان است که با توجه به کمبود اعضای ...

بر اساس فتوای مشهور فقیهان شیعه و اهل سنت و به تبع آن بر اساس قانون مجازات اسلامی ایران (مادۀ‏550) دیه زن نصف دیه مرد است. اما گروهی از فقیهان امامیه و اهل سنت برخلاف مشهور، قائل به تساوی دیۀ مرد و زن می‏باشند. دلیل عمدهٔ ...

یکی از مسائل جدید در فقه و حقوق اسلامی، جبران کاهش ارزش پول است که علمای اسلام نظرات مختلفی دربارۀ آن دارند. یکی از آن‌ها تفصیل بین غصب و غیر غصب است. همچنین در غیر غصب بین تسامح در تأخیر پرداخت بدهی و عدم تسامح فرق گذاشته ...

حجاب وعفاف از آموزه‌های مهم اسلامی است که ریشه در قرآن مجید دارد و به‌عنوان حق الله مطرح است. دارای حکم تکلیفی صریح می‌باشد که فقها آن را اجتهاد کرده و در اختیار مکلفین قرار داده است. این نوشته درپی آن است تا اثبات نماید ...

اگرچه در فقه اصولاً بحث مستوفایی در خصوص شرط تعلیقی در عقود صورت گرفته، به نظر می‌آید آثار دخالت متعهد در عدم تحقق شرط تعلیقی، مسبوق به سابقه نیست و به تبع آن در حقوق نیز چنین است. علی‌رغم سکوت فقها، حقوق‌دانان و قانون ...

سیاست پولی مجموعه تدابیری است که بانک مرکزی به منظور کنترل نظام پولی و حفظ ثبات ارزش پول، جهت تسریع رشد اقتصادی، تنظیم فعالیت‌ بخش‌های مختلف اقتصادی و حل مسائل در جامعه اتخاذ می‌کند. بدیهی است که اجرای خردمندانهٔ سیاست ...

به شهادت تاریخ، شرایع آسمانی در جامعة به‌دور از قانون اجلال نزول نیافته‌اند. ادیان همگی در آغاز نزول، مواجه با آیین و آدابی جاری و ساری در اجتماع بودند. آداب و قانونهایی که اکثر آنها با ذات انسان‌، به طور فطری و طبیعی ...

اسوه و مقتدا قرار دادن معصومین^ و تاسی از آنان در اعمال و رفتار بر امّت اسلامی لازم است. در پاسخ به این پرسش که حکم تأسی به امام حسین× در حرکت شهادت‌طلبانه، در برابر حاکم جائری مانند یزید چیست، دیدگاه فقیهان شیعی به سه ...

مقاله حاضر به بررسی و تحلیل همکاری علما با حکام جور می‌پردازد و در آن به تبیین مفهوم واژۀ «جور» و به‌تبع آن «حاکم جائر» پرداخته و در ادامه، به تفاوت واژۀ «جور» و «ظلم» و تقسیم‌بندی حکّام در میراث فقهی شیعه اشاره شده است. ...

اسلام، دینی است جامع، جهانی و جاودانه. جامعیت اسلام به معنای توجه به تمام ابعاد وجودی انسان در تمام مراحل زندگی است. با توجه به پیش‌بینیهای پیامبر’ دربارة آیندة جامعة اسلامی و معرفی ائمة معصوم^ به عنوان ادامه دهندگان راه ...

قوانین مربوط به تنظیم روابط موجر و مستأجر به علت شیوع اجاره، از مهم‌ترین قوانین هر کشور محسوب می‌شود. همچنین، بحث سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، از بحث‌های مهم اجارۀ محل‌های تجاری هستند. سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، ...

یکی از مسائل مهم فقهی و حقوقی، بحث استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی است. پژوهش حاضر در پی اثبات ممنوعیت استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی از دیدگاه مذاهب فقهی اسلام است. منظور از سلاح‌های کشتارجمعی سلاح‌هایی است که می‌تواند تعداد ...

از مقوله‌های بسیار مهم و کاربردی که از دیر باز فقها را به کاوش واداشته مقولۀ خمس است. عمده‌ترین مناقشۀ حل نشده در فقه فریقین، برداشت از جمله «غَنِمْتُمْ» است. قدر مشترک بین این دو برداشت وجوب خمس در غنائم جنگی است، اما ...

با انعقاد هر بیع، آثار و نتایج آن دامنگیر بایع و خریدار می‌شود. منشأ این تعهدات و آثار را بایستی حاکمیت اراده در انعقاد قرارداد دانست. طرفین در ضمن قرارداد ملتزم می‌شوند که کاری را انجام دهند یا از انجام فعلی خودداری کنند. ...