بررسی و تحلیل نظریه موافقان و مخالفان وجود سجع در قرآن *

Abstract

قرآن کریم از نگاه قرآن پژوهان فریقین در ابعاد مختلف لفظی، محتوایی، سبکی، هنری، نظم، چینش و ... معجزه است و مهم‌ترین دلیل آن آیات تحدی و واقعیت خارجی آن می‎باشد. یکی از انواع اعجاز هنری و لفظی آن اعجاز لغوی و از مظاهر برجستۀ آن کاربرد اسلوب هنری سجع در جای‌جای این کتاب با عظمت است. اسلوبی که پاسخگوی نیازهای مخاطبان نخستینی (اعراب) بوده که حرص و ولع فوق العاده‎ای به قافیه، سجع و فواصل موزون از خود نشان می‎دادند و در داد و ستد شعری آنان این امر کاملاً نمایان است. پژوهشگران قرآنی از همان آغاز دربارۀ وجود اسالیب سجع در قرآن دچار اختلاف نظر شدند، گروهی آن را منکر شده‌اند گروهی آن را پذیرفته‌اند، لیکن نظریه‌پردازان بزرگ بلاغت قرآن کریم با تفسیر صحیح و دقیق از این اسلوب زیبا، دلربا، شیرین و اعجازآمیز آن را از امتیازات مهم هنری، لفظی و اعجاز بیانی قرآن شمرده و نگارش‎های فراوانی را در ارائه صحیح آن انجام داده‎اند. این اسلوب همانند دیگر مقوله‎های اعجاز بیانی مقصد نبوده بلکه مانند مرکبی است که شنونده را به مقصد می‎رساند.