بررسی تطبیقی دلالت آیة «فاسئلوا اهل الذکر» بر مرجعیت علمی اهل‌بیت پیامبر’ از منظر مفسران فریقین*

Abstract

آیات متعددی از قرآن کریم بر مرجعیت علمی اهل‌بیت^ دلالت می‌کند. برخی از آیات به طور روشن و با دلالت مطابقی و برخی دیگر با دلالت التزامی چنین دلالتی دارند از جمله آیاتی که به صراحت مرجعیت علمی اهل‌بیت^ را بیان کرده آیهٔ ۴3 سورهٔ نحل است که در سورهٔ انبیا آیهٔ 7 با تفاوت اندکی تکرار شده است. خداوند متعال می‌فرماید: «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِى إِلَیهْمْ فَسْألُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ». در این مقاله پس از بررسی مفاهیم کلیدی، دیدگاه‌های مختلف دربارهٔ مصداق اهل ذکر بررسی شده است. ابتدا دیدگاهی که بر اساس سیاق آیات، اهل ذکر را اهل کتاب می‌داند مطرح شده و اشکالات آن بیان گردیده و سپس محذور دیدگاهی که آیه را از جهت سائل، مسئول و مسئول‌عنه عام می‌داند روشن شده است. و در پایان دیدگاه کسانی که از فریقین با تکیه بر روایات، مصداق اهل ذکر را اهل‌بیت^ می‌دانند تییین شده و روایاتی که در منابع فریقین در این باره آمده بررسی شده است.