روش‌شناسی علمی پوپر و ارزش داوری

Abstract

به‌زعم پوپر، اگر‌چه در نهان خویش، از برخی داوری‌های ارزشی متأثر شده است، اما به آن معنا نیست که خود مرتکب همان خطایی شده که پوزیتیویست‌ها را بدان متهم کرده است. در این مقاله، ضمن پرداختن به نقش ارزش‌داوری در فلسفة علم پوپر، نشان داده شده است که تأثیرپذیری پوپر از ارزش‌داوری، فراتر از آن چیزی است که وی به آن اذعان‌می کند. به نظر نگارنده، دو موضع مهم در روش‌شناسی علمی پوپر، مستعد نفوذ ارزش‌ها هستند: فرایند وضع و انتخاب قاعده‌های روش‌شناسی، و فرایند انتخاب گزاره‌های پایه. از تحلیل این دو فرایند در روش‌شناسی علمی پوپر، این نتایج استنباط می‌شوند که «دانشمند، به‌مثابة دانشمند ارزش‌داوری می‌کند»، و «پوپر هم خود به‌مثابة یک فیلسوف علم، ارزش‌داوری نموده است».