دوفصلنامۀ علمی هستی و شناخت
مرور بر اساس
مجموعههای این پایگاه
ارسال های اخیر
-
تحول مفهومی دولت و جامعه در دوران روشنگری با تمرکز بر فلسفه هابز
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)فلسفه روشنگری و به خصوص اندیشه هابز در مفاهیمی از قبیل دولت و جامعه، منشاء بسیاری از بحث های بعدی در علوم اجتماعی و سیاسی است. نگاه هابز به انسان و ترسیم وی از وضع طبیعی و تمدنی یکی از ستون های اصلی سیاست مدرن در نظرگاه ...
-
بررسی انتقادی عقلانیت معرفت دینی، معیار و پیامدهای مترتب بر آن از منظر سیدان بر اساس مبانی حکمت متعالیه(جوادی آملی)
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)جوادی آملی تعقل در دین را به معنای استفاده منضبط از روش عقلی-فلسفی در آن دانسته و دارای حجیت ذاتی می داند.سیدان نیز بر عقلانیت معرفت دینی تاکید می کند اما استفاده از روش عقلی–فلسفی در آن را جایز نمی داند.به نظر میرسد عقلانیت ...
-
واکاوی اندیشه فاعلیت در حکمت مشاء
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)اصل فاعلیت زیر بنای هستیشناختی فلسفه مشاء است و به نظر میرسد تفسیر سینوی از علیت فاعلی در رابطه وجودی میان کلیه مبادی عالیه و موجودات سافل از قبیل رابطه هستیشناختی میان باری تعالی و نظام آفرینش و رابطه وجودی میان نفس ...
-
رابطه علم ادراک حسّی با تجربه ادراک حسّی: بررسی مواجهه برج با مکداول
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)یک پرسش اساسی در فلسفه ادراک حسّی ناظر به تعیین رابطه علم ادراک حسّی با تجربه ادراک حسّی است. در این مقاله به جای پاسخ به این پرسش، به ردیابی آن در متن مواجهه برج با مکداول پرداخته میشود. مکداول از فصلگرایی معرفتشناختی ...
-
بررسی جایگاه تأویل در تأملات قرآنی ملاصدرا با تأکید بر اصول تفسیری و مبانی فلسفی وی
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)صدرالمتألّهین شیرازی رویکرد خاصی به فهم قرآن به عنوان یک متن مقدس و منبع وحیانی دارد. وی تدبر در آیات قرآن را مرتبط با تدبر در عالم هستی می داند و قرآن را نوری معرفی می کند که از طریق آن حقایق اشیاء مشاهده می شود. او معتقد ...
-
بررسی رویکرد هاکینگ به مطالعات تطبیقی:گذار از دین تطبیقی به فلسفه تطبیقی
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)برخی از متفکران عمل گرای آمریکایی همگام با تلاش های جهانی برای برقراری صلح در صدد ایجاد تفاهم جهانی در سطح فلسفی برآمدند.آن ها افزون بر تطبیق فلسفه ها،فلسفه تطبیق یا روش شناسی در مطالعات تطبیقی را در اولویت خود قرار ...
-
آزادی و خودتعینبخشیِ فرد در فلسفه هگل
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)مسئله آزادی همواره یکی از مهمترین مسائل در طول تاریخ فلسفه بوده است. با ظهور مدرنیته، آزادی فرد بهطورخاص به امری محوری و چالشبرانگیز بدل شد. زیرا آزادیِ مطلقِ فرد، تکثری به همراه دارد که لاجرم ضرورت سیستم را به چالش ...
-
منطق و معرفتبخشی در نظامهای حاجحسینی
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)در بسیاری از آثار منطقدانان قدیم و جدید، دیده میشود که میان منطق و معرفتشناسی تمایز صریح و واضحی نمینهند و همین سبب میشود که احکام یکی به دیگری سرایت میکند. در این مقاله، از میان منطقدانان معاصر در کشورمان، به ...
-
شناخت خدای یگانه در ادیان ابتدایی
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم محققانی در غرب، که تحت تأثیر جهانبینی عصر روشنگری بودند و اعتقاد داشتند که علت هر حادثهای را میتوان در همین طبیعت یافت، سراغ ادیان ابتدایی موجود رفتند تا با مطالعه آنها منشأ زمینی دین را ...
-
خدا همچون کنشگری اخلاقی (1)
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)این مقاله بخش نخست از پژوهشی مفصل دربارهیِ سرشت کنشگری خداوند را گزارش میکند. دو پرسش اصلی این پژوهش اینهاست: (1) آیا خدا کنشگری اخلاقی است؟(2) اگر آری، آیا اخلاق الاهی همان اخلاق انسانی است یا اخلاق الاهی کلاً ...
-
برهان فرا-استقراء بدبینانه و واقعگرایی علمی: رویکردهای غیر ارجاعی
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-04-21)بنا به برهانی موسوم به «معجزه نیست» (NM)، اگر هویاتِ بهویژه مشاهدهناپذیری که توسط نظریههای علمی ارائه و فرض میشوند، وجود نداشتند؛ یعنی اگر این نظریهها گزارشگر (تقریباً) صادقی از عالم نبودند، موفقیت علوم به مانند نوعی ...
-
نسبت دیالکتیک وجودی و ادراک زیبایی در فلسفه افلاطون
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-01-21)زیبایی در فلسفۀ افلاطون به مثابۀ یک مفهوم بنیادین از جهت خاستگاه، ماهیت، ظهور و نحوۀ ادراک آن مورد توجه واقع شدهاست. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، و با ابتنا بر مهمترین رسالات افلاطون در باب زیبایی، همچون فایدروس و ...
-
بررسی جایگاه احساسات در ساختار ارزشهای اخلاقی در فلسفه برنتانو و شلر
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-01-21)پدیدارشناسی اخلاق نزد پایهگذاران این مکتب فلسفی روشی بود که بوسیله آن ساختار ارزشهای اخلاقی در فلسفه کانت را نقد کنند. همچنین تعریف جدیدی از ارزشهای اخلاقی ارائه دهند که برمبنای حقیقت وجودی انسان بنا شده باشد. فرانسیس ...
-
رویکرد ایمانگرایانه در معرفت شناسی دینی پلانتینگا
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-01-21)ویتگنشتاین با نگاه زبان شناختی به باورهای دینی وکیرکگارد بانگاه متعارض به گزاره های دینی جزء ایمانگرایان قلمدادمیشوند، پلانتینگا دارای رویکرد برونگرایانه و اعتمادگرایانه است. او در سازو کار رسیدن به معرفتشناسی عام خود ابتدا ...
-
جایگاه عالم ناسوت و نسبت آن با انسان از منظر ابن عربی و مایستر اکهارت
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-01-21)ابن عربی و اکهارت با وجود اینکه در بسیاری از اصول و مبانی با یکدیگر موافقت و مشابهت دارند، در وزنی که «تشبیه» و «تنزیه» خداوند میدهند، اختلاف دیدگاه دارند. همین اختلاف دیدگاه که در ابتدا در برابر آنهمه اتفاق نظرات ...
-
عدل الهی و حق بشری بررسی رابطۀ معنای عدالت خداوند و مسألۀ حق بشر با واکاوی دیدگاه استاد مطهری
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-01-21)در این جستار از طریق پژوهش در چیستی معنای عدل الهی مسألۀ حق بشر بر خدا را مورد بررسی قرار دادیم. بحث از حق بشر بر خدا لازمۀ پذیرش عدل به معنای «دادن حق هر کس به وی» بهعنوان معنای عدل الهی است. پرسش اصلی این است که کدام ...
-
ارادهی نیک و واقعگرایی اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت
(دانشگاه مفیدMofid University, 2022-01-21)مفسران برساختگرای اخلاق کانت مدعیاند که تمام ارزشها و هنجارهای اخلاقی وابسته به کنشگران است و ارادهی نیک ارزشهای اخلاقی را وضع میکند. مفسران واقعگرای اخلاق کانت مدعیاند که اراده و خودآیینی آن در ناسازگاری با ...