ارزیابی مزرعه ای سطوح مختلف نیتروژن و باکتری های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه در کشت تاخیری

Abstract

نیتروژن مهم‎ترین عنصر محدود کننده تولید محصول در پنبه است. همچنان که کمبود این عنصر در گیاه منجر به کاهش عملکرد می‎شود، فراهمی بیش از حد آن نیز تاثیر منفی بر تولید محصول خواهد داشت. بنابراین، مدیریت مصرف کود نیتروژن در زراعت پنبه اهمیت بسیار زیادی دارد. باکتری‎های <em>ازتوباکتر</em> و <em>آزوسپیریلوم</em>، به‎علت توان تثبیت غیرهمزیستی نیتروژن و بهبود رشد گیاه و تولید محصول، در کشاورزی بسیار مورد توجه هستند. به‎منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن و این باکتری‎ها بر عملکرد و اجزای عملکرد کشت تاخیری پنبه رقم گلستان (کشت دوم پنبه بعد از برداشت گندم)، آزمایشی مزرعه‎ای با چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره) و چهار سطح تلقیح بذر پنبه با این باکتری‎ها (بدون تلقیح، <em>ازتوباکتر</em>، <em>آزوسپیریلوم</em> و ترکیب مساوی از تلفیق این دو باکتری) اجرا گردید. براساس نتایج تحقیق، اثر کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد پنبه معنی‎دار بود. همچنین، با اینکه تلقیح بذر با باکتری‎ها منجر به افزایش غلظت نیتروژن برگ گردید، اما عملکرد و سایر اجزای عملکرد پنبه پاسخ معنی‎داری نسبت به تلقیح باکتری‎ها نشان نداند. اثر متقابل بین نیتروژن و تلقیح بذر با باکتری‎ها نیز از نظر آماری معنی‎دار نبود. با توجه به یافته‎های این آزمایش، برای کشت دوم پنبه رقم گلستان با عملکرد قابل انتظار کمتر از 2 تن در هکتار، در شرایط خاک محل اجرای آزمایش، 75 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن توصیه می‎گردد.