ارزش اخلاقی صدق:بازسازی دیدگاه کانت از منظر عقلانیت نقاد

Abstract

چکیده: <br /> هدف علم مسئلۀ مورد مناقشه بین رئالیست‌ها و مخالفانشان است. رئالیست‌ها معتقدند هدف علم دستیابی به نظریه‌هایی است که توصیف و تبیین صادقی از جهان به‌دست دهند. برای پاسخ به این مسئله که چرا باید هدف فعالیت علمی و معرفتی را چنان‌که رئالیست‌ها اصرار دارند رسیدن به صدق قرار دهیم پاسخ‌های متنوعی داده شده است. این مقاله بر آن است برای این مسئله پاسخی کانتی را در زمینة بحث رئالیسم علمی بازسازی کند. به این منظور نشان داده شده است که آراء کانت در زمینۀ صدق این ظرفیت را ایجاد می‌کند که به رغم عدم وجود معیاری برای تشخیص صدق، آن‌ را به مثابۀ یک ایدۀ تنظیمی و به‌عنوان یک وظیفۀ اخلاقی و انسانی بپذیریم. در عین حال می توان با بهره‌برداری از این ظرفیت در نظریۀ کانت و با کنار گذاشتن موجه‌گرایی در معرفت‌شناسی، پاسخ کانت را بهبود بخشید تا انتخاب صدق به عنوان هدف علم «تصمیمی دلبخواهی» تلقی نشود.