چیستی فلسفه تطبیقی؛ بررسی تحلیلی

Abstract

برای نظام یافتن مطالعات تطبیقی در فلسفه، ضروری است تصویری روشن از چیستی فلسفه‌ی تطبیقی وجود داشته باشد. برای به دست آوردن این تصویر روشن، باید مؤلفه‌های معتبر در تعریف فلسفه‌ی تطبیقی از دیدگاه پژوهش‌گران این رشته شناخته شود. مهم‌ترین مفهوم در فلسفه‌ی تطبیقی، مقایسه است. مقایسه در فلسفه‌ی تطبیقی مفهومی محوری است. البته این مفهوم، غایتِ فلسفه‌ی تطبیقی نیست، بلکه ابزاری برای رساندن پژوهش‌گر به هدف خود از فلسفه‌ی تطبیقی است. افزون بر آن، مقایسه در فلسفه‌ی تطبیقی بین سنت‌های متفاوت فلسفی و به صورت بنیادین انجام می‌شود. با توجه به ملاحظات یادشده می‌توان این تعریف را برای فلسفه‌ی تطبیقی پیشنهاد کرد: فلسفه‌ی تطبیقی، مطالعه‌ی مقایسه‌ای بنیادین و برون‌سیستمی سنت‌ها یا نظریات فلسفی، با استفاده از روش‌های معهود فلسفی و با هدف دست‌یابی به چشم‌اندازهای تعریف‌شده برای این فلسفه است. در صورتی که اعتبار قید برون‌سیستمی پذیرفته نشود، می‌توان با حذف این قید، تعریفی عام‌تر پیشنهاد کرد، یعنی: مطالعه‌ی مقایسه‌ایِ بنیادین نظریات فلسفی، با استفاده از روش‌های معهود فلسفی و با هدف دست‌یابی به چشم‌اندازهای تعریف‌شده برای این فلسفه است.