الگوشناسی نگارش الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة با تکیه بر مباحث عام وجود

Abstract

کتاب <em>الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة</em><em>،</em> از اوّلین تالیفات صدرالمتألّهین است. این کتاب دارای تمام ابواب فلسفی است و صدرالمتألّهین تا آخر عمر خویش در بخش‌های مختلف آن دخل‌وتصرف نموده‌است. از این رو، کتاب مذکور از مهم‌ترین آثار وی در زمینة حکمت متعالیه و تبیین مبانی آن به صورت نظری است. اسفار همچون کتاب‌های دیگر، در حیطۀ تحلیل‌های محتوایی (ره‌آوردها) و روشی (روی‌آوردها) مورد بررسی‌های فراوانی قرار گرفته‌است. پژوهش جاری درصدد بررسی شناخت سومی از این کتاب (به شیوۀ الگوشناسی نگارش) است و سعی در اثبات اتخاذ الگویی پیشینی از سوی مؤلّف کتاب –در صورت وجود الگو- و سپس تبیین آن الگو در دامنه‌ای خاص از کتاب است. ره‌آورد این پژوهش، که به روش تحلیل ساختار نوشتاریِ کتاب و مقایسۀ آن با منابع صدرالمتألّهین در نگارش اسفار به دست آمده‌است، اثبات وجود الگویی پیشینی و دقیق در نوشتار، و سپس تبیین این الگو در طی سه گام مختلف و مترتّب بر هم است.