مطالعه برخی تغییرات بیوشیمیایی در ژنوتیپ‏ های‏ پنبه در شرایط آبیاری با آب شور

Abstract

پژوهش حاضر در سال زراعی 94-1393 به‌منظور بررسی اثرات شوری آب آبیاری بر برخی تغییرات بیوشیمیایی ژنوتیپ‏‏های پرتوتابی شده موتانت پنبه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان با استفاده از آزمایش کرت‎های خرد شده بر پایه‏ی طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آب آبیاری با شوری‏های 4 (شاهد)، 8 و 12 دسی‎زیمنس بر متر به‎عنوان کرت‎های اصلی و سه ژنوتیپ شایان، موتانت ال-ام-1673 و ال ام-1303 به‎عنوان کرت‎های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد اثر آبیاری با آب شور بر همه ویژگی‏ها به‎جز قندهای احیایی و غیراحیایی از نظر آماری معنی‏دار بود. اثر ژنوتیپ فقط بر میزان نشاسته و برهمکنش آبیاری با آب شور و ژنوتیپ بر قندهای محلول و قندهای غیر احیایی، نشاسته و کاروتنوئید معنی‏دار بود. در شرایط آبیاری با شوری 12 دسی‎زیمنس بر متر میزان پروتئین محلول و قندهای محلول به میزان 50 درصد و پرولین به میزان 45 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. فعالیت آنزیم پراکسیداز در شوری 8 نسبت به شوری 12 دسی‎زیمنس بر متر به میزان 28 درصد افزایش یافت. افزایش شوری سبب کاهش میزان کلروفیل (40 درصد نسبت به شوری 8 دسی‎زیمنس بر متر) و افزایش رنگیزه‏های کمکی از جمله کاروتنوئیدها (50 درصد) و آنتوسیانین‏ها (23 درصد) شد. عدم اختلاف معنی‏دار بین ژنوتیپ‏ها در اکثر صفات و با توجه به خصوصیت تحمل به شوری ژنوتیپ شایان می‏توان نتیجه‏ گرفت که دو ژنوتیپ ال ام 1303 و ال ام 1673 نیز همانند ژنوتیپ شایان دارای تحمل بالایی به شوری هستند. با توجه به بالاتر بودن میزان قندهای محلول، قندهای احیایی و کاروتنوئید در ژنوتیپ ال ام 1303، می‎توان نتیجه گرفت که این ژنوتیپ از وضعیت فیزیولوژیک بهتری در برابر شوری نسبت به ژنوتیپ شایان برخوردار باشد.