بررسی سودآوری اقتصادی و مالی سیستم‌های مختلف کشت پنبه و تأثیر آن بر الگوی کشت شهرستان گرگان

Abstract

مطالعه حاضر با هدف بررسی سودآوری اقتصادی و مالی سیستم­های مختلف کشت پنبه و تأثیر آن بر الگوی کشت شهرستان گرگان در سال زراعی 94-1393 صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز از بین 50 کشاورز که اقدام به کشت پنبه در سه سیستم کشت تک­کشتی، دوکشتی (پنبه- باقلا) و مخلوط (پنبه-کنجد) نموده­اند با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای جمع­آوری و توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. سپس به تعیین الگوی بهینه کشت شهرستان گرگان با استفاده از اطلاعات 295 کشاورز در شهرستان گرگان و با استفاده از مدل برنامه­ریزی ریاضی و نرم افزار GAMS پرداخته شده است. نتایج بررسی سودآوری نشان می­دهد که سیستم دوکشتی پنبه به ترتیب 18 و 26 درصد سودآوری اقتصادی بیشتر و 20 و 22 درصد سودآوری مالی بیشتر نسبت به سیستم­های تک­کشتی و مخلوط دارد. نتایج تعیین الگوی بهینه کشت شهرستان گرگان نشان می­دهد که سیستم دوکشتی پنبه به دلیل سودآوری اقتصادی و مالی بیشتر نسبت به سیستم­های دیگر در کنار سایر محصولات، در الگوی کشت شهرستان وارد شده و سایر سیستم­های کشت پنبه از مدل حذف گردید. طبق یافته­های این مطالعه پیشنهاد می­گردد که با تشویق کشاورزان به استفاده از سیستم کشت دوکشتی می­توان سطح زیرکشت پنبه را در شهرستان گرگان افزایش داد.