رورتی و مسأله‌ی حقیقت و عینیت

Abstract

رورتی در تلاش است به عنوان یک فیلسوف تحلیلی و در بستر اندیشه­ای پسامدرنی و با نگاهی پراگماتیکی به واژگان و زبان، مسائل سنتی فلسفه را تحلیل و نقد کند. بر اساس خوانش وی از تاریخ فلسفه، مسأله­ ی حقیقت، به‌عنوان ژانر اصلی تاریخ فلسفه، به مثابه مطابقت میان باورها در اذهان­مان و فکت­ها در بیرون تعبیر شده است. وظیفه ­ی فیلسوفان این بود که با ارائه ­ی بهترین استدلال­ها و ارائه ­ی یک روش دقیق و یک زبان ایده‌آل به آن مطابقت دست یابند. از این رو به فیلسوفان در جریان این فرآیند روحی به عنوان خادمان حقیقت نگریسته می­شد. در برداشت رورتی از این دیدگاه سنتی، «حقیقت کشف کردنی بود نه ساختنی». در حالی‌که به عقیده رورتی، از آن‌جایی که هیچ راهی برای توصیف فکت­ها جز با استفاده از زبان وجود ندارد حقیقت نمی­تواند مستقل از عمل به کارگیری زبان توسط انسان برای طرح ادعاهای خودش وجود داشته باشد، زیرا جملات نمی­توانند در بیرون وجود داشته باشند. لذا «حقیقت ساختنی است نه کشف کردنی». این مقاله درصدد بررسی این نکته است آیا رورتی توانسته است باورهای خود را در محدوده ­ی صرفاً زبانی تبیین کنند و آیا از آن‌ها خارج نشده است؟ نتیجه‌ای که در این مقاله دنبال خواهیم کرد این نکته خواهد بود که هر چند رورتی حقیقت و عینیت را به معنای سنتی رد کرده است اما نمی‌تواند عینیت را منکر شود و در نتیجه در اندیشه و تفکر وی نیز عناصر عینیت­گرایی و رئالیسم یافت می‌شود .