بررسی فونستیک زنجرکهای خانواده Cicadellidae در مزارع پنبه استان گلستان

Abstract

زنجرکها از شیره گیاهی تغذیه می‎کنند. آنها علاوه بر تضعیف گیاه میزبان، در انتقال بیماریهای مهم ویروسی (توسط بعضی گونه‌ها) نقش دارند. زنجرک‌های خانواده Cicadellidae حشراتی کوچک به طول 2-7 میلی‌متر بوده و دارای اشکال و اندازه‎های متعددی هستند. صفت بارز این خانواده، وجود یک یا چند ردیف خار کوچک روی ساق پای عقب می‎باشد. در این تحقیق برای تعیین پراکنش و درصد فراوانی زنجرکها در مزارع پنبه استان گلستان، چند نقطه ثابت و متغیر برای نمونه‎برداری انتخاب گردیدند. با دو روش تور زدن و تکان دادن 25 بوته تصادفی در داخل تور حشره‎گیری به قطر 90 سانتیمتر، نمونه‎برداری از مرحله 8 برگی تا مرحله برداشت انجام شد. در آزمایشگاه نمونه‎های جمع آوری شده، براساس شکل ظاهری (مرفولوژی) تفکیک شده و به هر یک شماره داده شد. نمونه‌ها پس از ارسال به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس شناسایی شدند. در مدت 2 سال نمونه برداری (80-1379) از مزارع مختلف پنبه استان گلستان، از 3 زیر خانواده Cicadellidae 7 گونه جمع‎آوری و تعداد 5 عدد از آنها به شرح ذیل در حد گونه شناسایی شدند. <br />(<em>Austrogallia sinuata </em>(Mulsant& Rey, 1855 <br /><em>Empoasca meridiana </em>Zachvatkin,1946 <br /><em>Euscelis alisius</em> Ribaut, 1952 <br /><em>Exitiamus </em>sp <br /><em>Macrosteles </em>sp <br />(<em>Neoaliturus(</em><em>Circulifer) opacipennis </em>(Lethierry 1876 <br />(<em>Psammotettix striatus</em> (Linnaeus, 1778 <br />در بین نمونه‌های جمع‎آوری شده، زنجرک (<em>Circulifer opacipennis</em>) با 21/88 درصد فراوانی، گونه غالب بود و از نظر پراکنش در اکثر مزارع مختلف پنبه میان دشت و کوهپایه دیده می‎شود.