تعیین دور و عمق مناسب آب آبیاری در کشت دوم پنبه

Abstract

به‌منظور تعیین دور و عمق مناسب آب آبیاری پنبه در کشت دوم پس از کلزا، آزمایشی طی سال‌های 1385 و 1386 در ایستگاه تحقیقات پنبه‌هاشم آباد گرگان در خاکی با بافت لومی رسی سیلتی انجام شد. طرح آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده با سه تکرار بود که تیمارهای دور آبیاری پس از70 (T₁)، 105 (T₂) و140 (T₃) میلی متر تبخیر از تشت کلاس A به‌عنوان کرت اصلی و مقادیر آب 40 (q₁)، 80 (q₂) و120 (q₃) درصد آب تبخیر شده از تشت پس از اعمال ضریب تشت بعنوان کرت فرعی و ارقام ساحل ((c₁، 43259 (₂c) و43347 (₃c) به‌عنوان کرت فرعی ـ فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه مرکب دو ساله نشان داد که بین سال‌ها از نظر عملکرد کل، درصد زودرسی، وزن قوزه و کارآیی مصرف آب اختلاف معنی‌دار اما از نظر درصد کیل اختلاف معنی‌دار وجود نداشت. بین تیمارهای دور آبیاری از نظر عملکرد، درصد زودرسی، وزن قوزه،کارآیی مصرف آب و درصد کیل اختلاف معنی‌دار وجود نداشت اما با دو برابر شدن دور آبیاری، عملکرد 11 درصد کاهش یافت. با کاهش آب آبیاری، عملکرد کاهش یافت بطوری‌که تیمارهای q₁ و q₂ نسبت تیمار q₃ به‌ترتیب به میزان 11/3 و 4/5 درصد کاهش عملکرد داشتند. با کاهش آب آبیاری درصد زودرسی، درصد کیل و کارآیی مصرف آب افزایش یافت اما وزن قوزه کاهش یافت. بین ارقام پنبه از نظر عملکرد کل و درصد زودرسی اختلاف معنی‌دار وجود نداشت اما وزن قوزه در رقم ساحل نسبت به دو رقم دیگر بیشتر بود. ارقام 43347 و ساحل دارای درصد کیل و کارآیی مصرف آب بیشتر نسبت به رقم 43259 بودند. در نهایت با توجه به نتایج حاصل از عملکرد و اجزاء عملکرد پنبه و کارآیی مصرف آب، مناسب‌ترین تیمار، آبیاری پس از 105 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر با 80 درصد آب تبخیر شده از تشت و رقم 43347 بود.