بررسی ویژگی‌های زبانِ‌ زنانه در مقایسه با زبان ِمردانه در ترجمه رمان

Abstract

در مورد ­ویژگی­های ­زبانِ ­زنانه ­و سبک ­آن، ­آثار و دیدگاه­های ­متفاوتی ­وجود­ دارد. لازم به ذکر است که با توجه به سبک اخلاقی و اعتقادی بانوان ایرانی، فرهنگ نقش عمده­ای در روند ترجمه دارد. در این پژوهش ­به بررسی ویژگی­های ­زبان ِزنانه ­و مردانه در ترجمۀ رمان تأکید شده ­­­­است. بنابراین، 10 رمان ترجمه­­شده ­از زبان ­انگلیسی ­به زبان ­فارسی­­ به­عنوان نمونه انتخاب ­شد. یافته­های پژوهش بر مبنای الگوهای لیکاف و فرکلاف شکل­ گرفت و تأثیرات احتمالیِ سبک ­و نگرشِ ­­زنانه ­در ترجمۀ ­رمان ­بررسی ­شد. ابتدا متغیرهای­ زبان­شناختی ­مورد تأیید خبرگان­ قرار­ گرفت و سپس ­تمامی این متغیرها در تک­تک ­رمان­ها مطالعه ­شد. در پایان تعداد کاربرد ­متغیرهای ­زبان­ زنانه در مقایسه با زبان مردانه در ترجمۀ رمان استنتاج­ شد. نتایج پژوهش در قالب­ جدول­هایی ­ارائه­ شد و سرانجام، مشخص­ شد که همانند الگوی لیکاف، کاربرد ­متغیرهای­ زبان­شناختی ­درنگ، احساسات، تغییر لحن، عبارات خطابی، رنگ ­و توصیف ­فضا، عبارات ­جنسیت­زده، عبارات غیرکلامی، تردید، احساسات ­و همدلی، جمع ­­مکسر، سکوت، اسامی ­مصغر و مشارکت ­در ترجمه زنان بیشتر است، اما نسبت تفاوت کاربرد متغیر ادب به اندازه الگوی لیکاف نیست و متغیر قطع گفتار در زبانِ ­زنانه ­و مردانه، برخلاف الگوی فرکلاف، در این پژوهش­ تقریباً مساوی است. کاربرد متغیرهای لطیفه­گویی­ و هرزه­گویی نیز در زبان مردانه بیشتر است، اما نسبت به گذشته کاربرد کمتری دارد.