بررسی برخی خصوصیـات مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس برگ قاشقـی سیب‌زمینی

Abstract

ویروس برگ قاشقی سیب­زمینی (<em>Potato leafroll virus</em>-PLRV) عضو جنس <em>Polerovirus</em>، از مهم­ترین ویروس­های بیمارگر سیب­زمینی است که از غالب مزارع سیب‌زمینی کشور گزارش شده است. در این پژوهش، خصوصیات مولکولی جدایه­های ایرانی، با استفاده از ژن پروتئین پوششی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از مناطق مهم کشت سیب­زمینی در استان­‌های آذربایجان، اردبیل، اصفهان، خراسان و همدان بازدید و نمونه­‌برداری به دو صورت تصادفی و انتخابی انجام شد. نمونه­‌ها از نظر آلودگی به PLRV با استفاده از آنتی­‌بادی اختصاصی و به روش DAS-ELISA مورد آزمون قرار گرفتند. بر اساس نتایج آزمون الایزا این ویروس در تمام استان­های مورد نظر با میانگین فراوانی آلودگی 6/9 درصد ردیابی گردید. بیش­ترین و کم­ترین درصد آلودگی به ترتیب در استان اصفهان (7/23 درصد) و استان اردبیل (9/3) تعیین شد. در این تحقیق تعداد 10 جدایه ایرانی PLRV از پنج استان مورد بررسی انتخاب شده و با استفاده از آغازگر­های اختصاصی، ناحیه ژنومی ORF0 این جدایه‌­ها طی واکنش زنجیره­‌ای پلی­مراز تکثیر گردید. همردیفی توالی نوکلئوتیدی ژن ORF0 مربوط به 10 جدایه‌ ایرانی PLRV به­دست آمده در این تحقیق و 23 توالی ORF0 دیگر جدایه­‌های PLRV از سایر مناطق دنیا، نشان ‌دهنده وجود 2/94 تا 100 درصد همسانی در بین آن­ها بود. این مقایسه نشان داد که در بین جدایه‌­های ایرانی، دو جدایه Ar53 و Kh116 دارای بیش­ترین درصد همسانی با جدایه­‌ای از کشور هلند (Y07496) بودند. بر اساس مطالعات تبارزایی، جدایه­های PLRV به سه گروه تقسیم شدند که جدایه­های ایرانی به همراه برخی از جدایه­های اروپایی در گروه یک (Group I) قرار گرفتند