باززایی درون شیشه‌ای گیاه زعفران زینتی (Crocus vernus L.) با استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> <strong>زعفران زینتی از تیره زنبقیان</strong><strong> (</strong><strong>Iridaceae</strong><strong>)</strong><strong>یکی از مهم‌ترین گیاهان پیازی زینتی است. تکثیر این گیاه به‌وسیله پداژه به دلیل انتقال انواع بیماری‌های قارچی و باکتریائی و نیز دوره خفتگی طولانی 4 تا 5 ماهه، از نظر تجاری مقرون به‌صرفه نمی‌باشد. بنابراین تکثیر زعفران زینتی از طریق کشت درون شیشه‌ای راهکار مناسبی برای تکثیر تجاری آن است. به منظور ریزازدیادی زعفران زینتی، اثر محیط‌های کشت مختلف در آزمایش اندام‌زایی مستقیم به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار در آزمایشگاه کشت بافت گروه علوم باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، در سال 95-1394 انجام شد. ریزنمونه‌های مورد استفاده در این آزمایش جوانه‌های انتهایی و جانبی بودند که در 10 تیمار هورمونی و کنترل در محیط کشت </strong><strong>MS</strong><strong> مورد آزمایش قرار گرفتند. برای گندزدایی سطحی ریزنمونه‌ها پس از قرار‌گیری در زیر آب جاری به‌مدت 30 دقیقه از تیمار قارچ‌کش بنلیت محلول در آب گرم به مدت 30 دقیقه</strong><strong>˛</strong><strong> اتانول 70 درصد به مدت 30 ثانیه و سه بار آبکشی در آب مقطر استریل و هیپوکلرید سدیم 15 درصد به مدت 6 دقیقه و سه بار آب‌کشی استفاده شد. تیمارهای هورمونی مورد استفاده شامل </strong><strong>BAP</strong><strong> (5/0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر)، </strong><strong>TDZ</strong><strong> (5/0</strong><strong>˛</strong><strong> 075/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) و </strong><strong>Kin</strong><strong> (5/0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر) همراه با 1/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>IBA</strong><strong> بودند. نتایج نشان داد بیشترین طول شاخساره و تعداد آن حاصل از ریزنمونه جوانه انتهائی و محیط کشت </strong><strong>MS</strong><strong> همراه با 5/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>TDZ</strong><strong>،،5/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>BAP</strong><strong>، 5/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>Kin</strong><strong> و 1/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>IBA</strong><strong> تولید گردید که با سایر تیمارها در سطح احتمال 1 درصد آزمون دانکن اختلاف معنی‌دار داشت. همچنین نتایج نشان داد محیط کشت </strong><strong>MS</strong><strong> همراه با 2 میلی گرم در لیتر </strong><strong>BAP</strong><strong> همراه با 1/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>IBA</strong><strong> بیشترین اثر را روی تعداد پداژک های تولید‌شده زعفران زینتی داشت.</strong>