اثر تراکم بوته بر شاخص‌های فیزیولوژیک و فنولوژیک ژنوتیپ‌های یولاف زراعی (Avena sativa L.) در شرایط اقلیمی اهواز

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> <strong>آزمایش حاضر در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز با هدف بررسی شاخص‌های رشد و درجه روز رشد ژنوتیپ‌های مختلف یولاف تحت تراکم‌های مختلف کاشت در شرایط مزرعه‌ایی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش شامل پنج ژنوتیپ یولاف زراعی و سه تراکم کاشت (300، 400 و 500 بوته در مترمربع)، بود. درجه روز رشد هر یک از مراحل رشدی گیاه بر اساس سیستم </strong><strong>BBCH</strong><strong>، با استفاده از آمار روزانه دما محاسبه گردید. تیمارهای مورد بررسی اثرات متفاوتی بر شاخص‌های رشد و صفات فیزیولوژیک نظیر سرعت رشد گیاه (</strong><strong>CGR</strong><strong>)، سرعت رشد نسبی (</strong><strong>RGR</strong><strong>)، سرعت جذب خالص (</strong><strong>NAR</strong><strong>)، محتوای کلروفیل برگ، عدد کلروفیل‌ متر و عملکرد ماده خشک داشتند. نتایج مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی یولاف، در مرحله خمیری دانه، ژنوتیپ </strong><strong>V2</strong><strong> دارای بیشترین میزان شاخص‌های </strong><strong>NAR</strong><strong>،</strong><strong>RGR </strong><strong>، و </strong><strong>CGR</strong><strong> به</strong><strong>‌</strong><strong>ترتیب با میانگین 40/1 گرم بر مترمربع در روز، 0015/0 گرم بر گرم در روز و 34/6 گرم در مترمربع در روز در تراکم 300 بوته در مترمربع بود که این امر با برتری ژنوتیپ </strong><strong>V2</strong><strong> از نظر عملکرد کل ماده خشک تولیدی با میانگین 78/39 گرم در مترمربع نسبت به سایر ژنوتیپ‌های مورد بررسی همراه بود. در مقابل ژنوتیپ </strong><strong>V1</strong><strong>، کمترین میزان عملکرد کل ماده خشک با میانگین 95/22 گرم در مترمربع را داشت. همچنین در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی، ژنوتیپ </strong><strong>V2</strong><strong> در تراکم 300 بوته در مترمربع با میانگین 162 روز از کاشت و 1899 درجه روز رشد دارای کمترین دوره رشد و ژنوتیپ </strong><strong>V4</strong><strong> در تراکم 500 بوته در مترمربع با میانگین 175 روز از کاشت و 2178 درجه روز رشد دارای بیشترین دوره رشد در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی بودند. در بین مراحل فن ولوژیک نیز، بیشترین درجه روز رشد دریافتی در مرحله نمو برگ و کم‌ترین آن در مراحل خوشه و گل شکفتگی اتفاق افتاد.</strong><br /> <strong> </strong>