بررسی تنوع صفات مرفولوژیکی و عملکردی برخی کلون‌های مرزه رشینگری در شرایط اقلیمی دزفول

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> <strong>گیاه مرزه رشینگری متعلق به خانواده نعناعیان یکی از گونه‌های مرزه انحصاری ایران است که به دلیل داشتن کارواکرول در صنایع دارویی استفاده آن رو به گسترش می‌باشد. پس از غربالگری اولیه جمعیت‌های این گیاه، 58 ژنوتیپ که سازگاری مناسبی به شرایط مزرعه داشتند انتخاب و کلون گردیدند. به‌ منظور بررسی صفات مرفولوژیکی و عملکردی این کلون‌ها در شرایط اقلیمی دزفول، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. صفات مرفولوژیکی و عملکرد ی کلون‌ها در سال دوم کشت و در مرحله گلدهی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که در بین 58 کلون از نظر تمامی صفات در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری وجود دارد. صفات ارتفاع بوته بین 83/27 تا 50/71 سانتی‌متر، وزن تر بوته بین 26/20 تا 71/289 گرم در بوته، وزن خشک گل و برگ بین 05/4 تا 83/62 گرم در بوته و عملکرد اسانس بین 07/0 تا 54/1 گرم در بوته در بین کلون‌ها متنوع بود. همبستگی مثبت معنی‌دار بین صفت وزن برگ و گل با صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه اصلی و فرعی، عرض برگ، سطح مقطع بوته، وزن تر گیاه، وزن خشک گیاه و عملکرد اسانس مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، 58 کلون مرزه رشینگری در دو گروه اصلی قرار گرفتند. تجزیه به عامل‌ها نشان داد که سه عامل اول توانستند 62/70 درصد از کل واریانس را توجیه نمایند.</strong><strong> کلون‌های </strong><strong>Z₂₈</strong><strong>، </strong><strong>Z₁₉</strong><strong>، </strong><strong>K₄₈</strong><strong>، </strong><strong>E₇</strong><strong>، </strong><strong>H₈₂</strong><strong>، </strong><strong>F₁₄</strong><strong>، </strong><strong>G₄₈</strong><strong> از نظر صفات وزن برگ و گل خشک و عملکرد اسانس در بین کلون‌ها، برتر بودند و برای کشت تجاری در منطقه دزفول توصیه می شوند.</strong>