تأثیر امواج فراصوت و تنظیم‌کننده‌های رشد بنزیل‌آدنین و نفتالین استیک اسید بر ریزازدیادی درون‌ شیشه‌ای سوسن چلچراغ (.Lilium ledebourii Boiss)

Abstract

<strong>سوسن چلچراغ از گونه‌های خودروی جنس سوسن است که در بخش‌های شمالی ایران می‌روید. این گونه به‌عنوان یک گل جدید، دارای ارزش زینتی و پتانسیل اقتصادی بالایی، جهت عرضه در بازار جهانی می‌باشد. استفاده از روش‌های کشت بافت می‌تواند امکان تولید گیاه را در سطح وسیع از تعداد کم نمونه میسر ‌سازد. کاربرد فراصوت به‌عنوان یک محرک فیزیکی به همراه تنظیم‌کننده‌‌های رشد به‌عنوان محرک شیمیایی می‌تواند در تکثیر این گیاه مؤثر باشد. بدین منظور ریزنمونه‌های فلس این گیاه پس از قرارگیری در حمام فراصوت، در محیط کشت </strong><strong>MS</strong><strong> حاوی غلظت‌های مختلف </strong><strong>NAA</strong> و <strong>BA</strong><strong> به تنهایی و یا به‌صورت ترکیب با یکدیگر کشت گردیدند. این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه‌ی طرح کاملاً تصادفی و با چهار تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که در ترکیب‌های تیماری صفر، 01/0، 1/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>NAA</strong><strong> به‌علاوه 5 ثانیه فراصوت، 1/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>NAA</strong><strong> به‌علاوه 10 ثانیه و 1 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>NAA</strong><strong> به‌علاوه صفر، 5، 20 و 30 ثانیه فراصوت‌دهی بیشترین تعداد پیازچه را نسبت به شاهد داشتند. محیط کشت </strong><strong>MS</strong><strong> حاوی تیمار صفر میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>BA</strong> <strong>به‌علاوه 5 ثانیه فراصوت دارای بیشترین تعداد پیازچه‌های باززایی شده بود. با این حال ترکیب تیماری 1/0 میلی‌گرم در لیتر </strong><strong>BA</strong><strong> به‌علاوه 5 ثانیه فراصوت نیز ضمن داشتن تعداد پیازچه‌ی زیاد، پیازچه‌های درشت‌تری نیز داشت. بنابراین به نظر می‌رسد تیمار فراصوت در ترکیب با هورمون در محیط کشت بافت در تحریک پیازچه‌زایی در ریزنمونه فلس مؤثر است. </strong>