ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی توده‌های هندوانه بومی ایران (Citrullus vulgaris) در شرایط آب و هوایی ارومیه

Abstract

<strong>به‌منظور مطالعه تنوع ژنتیکی هندوانه بومی ایران از نظر صفات مورفولوژیک، 16 توده به </strong><strong>همراه دو رقم هندوانه اصلاح شده (کریمسون‌سویت و چارلستون‌گری) در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ارومیه در سال 1392 مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد 15 صفت شامل طول و عرض برگ، طول ساقه‌ی اصلی گیاه، تعداد میوه در بوته، طول میوه، عرض میوه، وزن کل میوه، وزن گوشت میوه، وزن پوست میوه، </strong><strong>وزن صد بذر، طول بذر، عرض بذر، </strong><strong>pH</strong><strong>، درصد مواد جامد محلول و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه واریانس</strong><strong> نشان داد بین توده‌ها از لحاظ کل صفات مورد بررسی به جزء صفات </strong><strong>pH</strong><strong>، طول ساقه‌ی اصلی گیاه و تعداد میوه <br /> در بوته اختلاف آماری معنی‌داری وجود دارد. متوسط عملکرد از 24926 کیلوگرم در هکتار برای ژنوتیپ چارلستون‌گری تا 13444 کیلوگرم در هکتار برای توده</strong><strong>817 همدان</strong><strong>متغییر بود. میزان درصد مواد جامد محلول در بین توده‌ها از 9/27 درصد برای ژنوتیپ کریمسون‌سویت تا 5/1 درصد برای توده‌ی 806 خراسان، </strong><strong>pH</strong><strong> میوه از 63/5 در توده‌ی 817 همدان تا 4/78 در ژنوتیپ چارلستون‌گری متغیر بود. بیشترین همبستگی مثبت (0/968) بین دو صفت وزن گوشت و وزن میوه و بیشترین همبستگی منفی (0/815-) بین صفات قند میوه و طول بذر مشاهده شد. بیشترین توارث‌پذیری (0/96) مربوط به وزن صد بذر و کمترین توارث‌پذیری (0/03) مربوط به </strong><strong>pH</strong><strong> بود. در تجزیه‌ی خوشه‌ای به روش وارد، توده‌های مورد بررسی در سه گروه متفاوت قرار</strong><strong> گرفتند. بیشترین فاصله بین توده‌های گروه اول و سوم مشاهده شد. </strong>