شانکر شاخه درختان فندق در اثر قارچ Botryosphaeria dothidea در ایران

Abstract

Botryosphaeriaceae خانواده­ ای از قارچ­ ها است که دارای پراکندگی و دامنه میزبانی وسیعی می‌باشد. در بهار و تابستان سال 1395 مطالعه­ ای بر روی بیماری‌های شاخه و تنه درختان فندق در بابل (استان مازندران) انجام گردید که در آن نشانه­ های مشخصی مربوط به قارچ‌های خانواده Botryosphaeriaceae مانند شانکر و تغییر رنگ سکتور مانند بر روی برخی از درختان مشاهده گردید. بنابراین مطالعه حاضر با هدف شناسایی و تعیین بیماری­ زایی جدایه‌های Botryosphaeriaceae همراه با این علایم انجام شد. نمونه برداری از شاخه درختان بیمار انجام شد و جداسازی عوامل قارچی از بافت تغییر رنگ یافته چوب بر روی محیط PDA صورت گرفت. شناسایی جدایه­ ها بر اساس ویژگی­ های ریخت‌شناسی و تجزیه و تحلیل ترادف­ های مربوط به ژن <em>tef-1α </em>انجام گردید. آزمون بیماری­ زایی برای جدایه های منتخب بر روی شاخه ­های بریده شده فندق صورت گرفت. در این مطالعه، 31 جدایه با ویژگی‌های شبیه به Botryosphaeriaceae (رشد سریع و پرگنه‌های خاکستری تا تیره) از درختان فندق جداسازی گردید که بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناسی و تجزیه و تحلیل ‌تبارشناسی مبتنی بر ژن <em>tef1a </em>به عنوان <em>Botryosphaeria dothidea</em> تشخیص داده شدند. جدایه­ های انتخاب شده برای آزمون بیماری‌زایی بعد از گذشت 45 روز باعث ایجاد تغییر رنگ بافت چوب بر روی شاخه ­های مایه ­زنی شده گردیدند. اگرچه برخی از گونه‌های Botryosphaeriaceae قبلا از درختان فندق با نشانه­ های زوال در دنیا گزارش شده‌اند، با این وجود این تحقیق اولین گزارش از وجود و بیماری­ زایی گونه <em>B. dothidea</em> بر روی درختان فندق در دنیا می ­باشد.