بررسی خسارت‌زایی سوسک برگ‌خوار غلات Oulema melanopus (L.) (Coleoptera: Chrysomelidae) در مزارع گندم

Abstract

لاروهای سوسک برگ­خوار غلات <em>Oulema melanopus</em> با تغذیه از برگ پرچم گندم موجب خسارت می­ گردند. این تحقیق با هدف بررسی امکان خسارت ­زایی این آفت روی گندم در سه مزرعه­ استان مازندران واقع در نکا (ایستگاه بایع کلا)، ساری (ایستگاه دشت ناز) و جویبار (ایستگاه پهناب) در طی سال های 1392 و 1393 به اجرا در آمد. در هر مزرعه 10 نقطه تعیین و هم­زمان با اتمام فعالیت تغذیه­ ای لاروها، از هر نقطه 10 ساقه­ ی آفت­ زده و 10 ساقه­ ی سالم به‏ طور تصادفی انتخاب و شماره­ گذاری گردیدند.از برگ پرچم ساقه­ های آفت زده عکس تهیه شد و با استفاده از نرم افزار UTHSCSA ImageTool for Windows Version 3 شاخص خوردگی سطح برگ پرچم در تصویر نمونه­ ها در 4 رده (10٪>، 10-20، 20-40 و 40٪<) گروه ­بندی شدند. در فصل برداشت، خوشه ساقه­ های علامت‌گذاری شده جمع آوری و تعداد دانه و وزن دانه­ ی موجود در هر خوشه و وزن هزار دانه اندازه­ گیری گردید. نتایج نشان داد که فعالیت تغذیه ای لاروها می­ تواند بر وزن و تعداد دانه در هر خوشه و وزن هزار دانه تاثیر منفی گذاشته و با افزایش درصد خوردگی سطح برگ پرچم، وزن دانه و تعداد دانه در خوشه کاهش یافت. در رده 40٪< خوردگی برگ پرچم، کاهش وزن دانه، تعداد دانه و وزن هزاردانه در گیاهان خسارت دیده در مقایسه با گیاهان سالم در سال 1392 به ترتیب 58/42%، 86/25% و 76/32% و در سال 1393 به ترتیب 42/32%, 59/15% و 82/19% بود. ولی از آن­جائی­که شاخص خوردگی عموماً در رده های کمتر از 10٪ و 10-20٪ قرار داشته و بندرت به رده بیش از 40٪ رسید، و همچنین تعداد ساقه های با برگ پرچم آفت زده در واحد سطح پایین بود، خسارت­ زایی این آفت در مناطق مورد آزمایش پایین تا متوسط بود.