پراکنش فضایی و نمونه‌برداری دنباله‏ ای شته (Sitobion avenae (Hem. : Aphididae در مزارع گندم منطقه سرپل ذهاب استان کرمانشاه

Abstract

به منظور بررسی پراکنش فضایی و طراحی یک برنامه نمونه ‏برداری دنباله‏ا ی با دقت ثابت برای شته سبز گندم، <em>Sitobion avenae</em>در مزارع گندم آبی منطقه سرپل‌ ذهاب استان کرمانشاه طی دو سال زراعی 94-93 و 95-94 نمونه‏ برداری‌های منظمی به‌عمل آمد. با استفاده از شاخص‏های تیلور و آیوائو پراکنش فضایی جمعیت مراحل مختلف رشدی شته‌ها برآورد شد و از مدل گرین، برای تخمین تعداد نمونه لازم و رسم معادلات خطوط تصمیمگیری برای برآورد میانگین جمعیت آنها استفاده گردید. نتایج نشان داد که مدل رگرسیونی تیلور برای برآورد پراکنش فضایی شته <em>S. avenae</em>مناسب‏تر از مدل آیوائو می‏باشد<em>.</em> بنابراین از پارامترهای مدل تیلور برای طراحی نمونه‌برداری دنباله‌ای در دو سطح دقت تحقیقاتی (1/0) و مدیریت تلفیقی آفات (25/0) استفاده شد. تعداد نمونه لازم برای تخمین میانگین جمعیت با افزایش سطح دقت از 25/0 به 1/0 افزایش و با افزایش میانگین جمعیت کاهش یافت. در دقت 1/0، تعداد نمونه (خوشه) لازم برای برآورد میانگین جمعیت کل شته‏ ها از 150 عدد در تراکم 15 شته در خوشه تا 200 عدد در تراکم 1/0 شته در خوشه متغیر بود. همچنین در دقت 25/0، تعداد نمونه لازم برای برآورد میانگین جمعیت کل شته‏ ها از 25 عدد در تراکم 15 شته در خوشه به 30 عدد در تراکم 1/0 شته در خوشه افزایش یافت. بنابراین نمونه برداری در سطح دقت 25/0 با توجه به کم هزینه‌تر بودن و صرف زمان کمتر، قابل توصیه است. این نتایج میتواند در بهینه‏ سازی برنامه‏ های نمونه‏ برداری از جمعیت شته‌ها در مزارع گندم منطقه سرپل‌ ذهاب مورد استفاده قرار گیرد.