حساسیت ارقام مختلف خرما نسبت به آلودگی طبیعی کنه تارتن خرماOligonychus afrasiaticus (McGregor) در منطقه بهبهان

Abstract

شرایط آب و هوایی چند سال اخیر باعث افزایش خسارت عوامل زیان رسان از جمله کنه تارتن خرما (<em>Oligonychus afrasiaticus</em> McGregor) در ارقام تجارتی کبکاب و خاصی در منطقه بهبهان شده است. بنابراین نیاز به معرفی ارقام مناسب خرما به عنوان جایگزین در منطقه می‌باشد. در این تحقیق 9 رقم از بهترین ارقام خرمای موجود درکشور از استانهای هم‌جوار در کلکسیون ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان جمع‌آوری و واکنش آن ارقام نسبت به کنه تارتن خرما در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار طی دو سال86 و 87 بررسی شد. از هر رقم 3 درخت به طور تصادفی انتخاب شد. درصد و شدت آلودگی با شمارش حبه های سالم و آلوده روی چهار خوشه چه از جهات مختلف هر درخت به دست آمد. ارقام عبارت بودند از خاصی، کبکاب، حاج‌محمدی و زاهدی (بهبهان)، خضراوی و گنطار (شادگان)، پیارم و مضافتی (هرمزگان) و شاهانی (فارس). برای تفکیک حساسیت ارقام علاوه بر تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها به روش دانکن از روش تجزیه خوشه‌ای و تحلیل رابطه همبستگی استفاده شد. نتایج نشان داد که ارقام خاصی، کبکاب، خضراوی و شاهانی به ترتیب با 28/93، 88 ، 99/85 و 21/85 درصد دارای بیشترین آلودگی و پیارم با 53/49 درصد دارای حداقل آلودگی بود. ارقام خاصی، کبکاب، شاهانی و خضراوی به ترتیب با 31/4، 65/3، 47/3 و 09/3 دارای حداکثر شدت آلودگی و ارقام پیارم و زاهدی به ترتیب با 19/1 و 25/1 کمترین شدت آلودگی را دارا بودند. بر اساس تحلیل خوشه‌ای ارقام به دو گروه ارقام حساس (خاصی، شاهانی، کبکاب، خضراوی و حاج‌محمدی) و غیر حساس (پیارم، زاهدی، مضافتی و گنطار) تفکیک گردیدند. نتایج تحلیل همبستگی نیز نشان داد که بین شدت آلودگی با وزن خوشه و درصد آلودگی، همبستگی مثبت معنی‌داری و با وزن هسته و ضخامت پوست میوه همبستگی منفی معنی‌داری وجود داشت. <em> </em>