ارزیابی جدایه های Bacillus subtilis در کنترل بیولوژیکی پوسیدگی ریشه آفتابگردان ناشی از Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid.

Abstract

باسیلوس ها از مهم ترین عوامل باکتریایی با توان آنتاگونیستی علیه طیف وسیعی از عوامل بیماری زای گیاهی محسوب می شوند. در این راستا، این تحقیق با هدف بررسی اثرات آنتاگونیستی <em>Bacillus subtilis</em> علیه قارچ عامل پوسیدگی ذغالی ریشه آفتابگردان انجام شد. در این تحقیق اثرات آنتاگونیستی 24 جدایه باکتری <em>Bacillus subtilis</em> جداسازی شده از مزرعه آفتابگردان علیه قارچ عامل پوسیدگی ذغالی ریشه (<em>Macrophomina phaseolina </em>(Tassi) Goid.) تحت شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از بین جدایه ها، اثر آنتاگونیستی شش جدایه تحت شرایط گلخانه ای با سوسپانسیونی به غلظت 10⁹ (سلول در میلی لیتر) مورد بررسی قرار گرفت. تعامل بین جدایه های باکتری، بیمارگر و میزبان با اندازه گیری شدت بیماری و فاکتورهای رشدی شامل ارتفاع، وزن تر و خشک گیاه نشان داده شد. نتایج نشان داد که جدایه های باکتری اثرات آنتاگونیستی متفاوتی را در شرایط آزمایشگاهی علیه قارچ عامل بیماری دارند. جدایه Bs15 با 5/66 درصد و جدایه Bs19 با 4/70 و 5/69 درصد به ترتیب بیشترین بازدارندگی را در آزمون تاثیر مواد فرار، غیرفرار و کشت متقابل داشتند. بر خلاف شرایط آزمایشگاهی، در آزمون گلخانه ای جدایه Bs4 بهتر از بقیه جدایه ها عمل کرد و باعث کاهش معنی دار در بیماری و افزایش معنی دار در فاکتورهای رشدی گردید.