بررسی و تبیین چالشهای دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه /دکتر محمدعلی بصیری - عبدالرحمن افشاری - موسی باوند

Abstract

دیپلماسی فرهنگی امروزه یکی از مهم­ترین عناصر اثرگذار در سیاست خارجی کشورهاست. در دنیای سیاسی امروز از دیپلماسی فرهنگی به عنوان قدرت نرم نام برده می‌شود، که به معنای استفاده از ابزارها و سازوکارهای فرهنگی برای معرفی و انتقال فرهنگ و تمدن یک سرزمین به سرزمین و فرهنگ دیگر است. ایران به واسطه پیشینة تمدنی، تاریخی، فرهنگی و مذهبی به صورت بالقوه از ابزارهای قدرت نرم برخوردار است. علی‌رغم داشتن این پتانسیل، ایران در روابط و تعاملات خود با کشورهای خاورمیانه دچار چالش­هایی است. بنابراین پژوهش حاضر سعی دارد به این سؤال اصلی بپردازد که دیپلماسی فرهنگی ایران در خاورمیانه با چه چالش‌هایی روبروست؟ پیش فرض مقاله این است که دیپلماسی فرهنگی ایران با چالش­های زیادی از قبیل شیعه­هراسی، ایران هراسی و... روبرو می­باشد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که ایران هراسی، شیعه هراسی، گسترش تروریسم و وهابیت، پان‌عربیسم، جهانی شدن فرهنگ، سیاسی شدن هویت، نفوذ فرهنگی ترکیه در قالب نوعثمانی­گری وهمچنین نفوذ فرهنگی ایالات متحده آمریکااز مهم­ترین چالش­های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه می‌باشند. روش تحقیق مقاله توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای است.