درآمدی بر الگوی مطلوب مطالعات جهانی دین، فرهنگ و تمدن/محمدعلی میرزایی - سید سعید هاشمی نسب - حمید طالب- مهرداد کیانپور

Abstract

رسالت جامعة المصطفیo برای آموزش در عرصۀ بین الملل، ضرورت شناخت فرهنگ‌ها و بسترهای تمدنی جوامع انسانی را گوش زد می‌کند. شناخت فرهنگ و بسترهای تمدنی به نظریه و تبیین سطح و نوع رویکرد نیاز دارد. مروری انتقادی بر نظریات و مباحث مطرح شده در مطالعات عرصۀ بین‌الملل نشان می‌دهد که اغلب این مطالعات حتی در جهان اسلام، متأثر از مباحث فرانظری غرب، به‌ویژه هژمونی سکولاریسم است. از سوی دیگر، اغلب آثار موجود در جهان اسلام و ایران نیز رویکرد سیاسی را مدنظر قرار داده است. در این میان، این پرسش مطرح می‌شود که «الگوی مطلوب مطالعات جهانی دین، فرهنگ و تمدن چیست؟»(سؤال) نوشتار حاضر، درآمدی بر تدوین این الگو است و مدعی است که الگوی مطلوب مطالعات را در دوسطح کلان باید تعریف کرد؛ سطح اول از رجوع به مباحث کلان اسلامی مشخص خواهد شد. در این رجوع، از یک طرف، اهداف کلان و از سوی دیگر، مبانی فرانظری الگو مشخص خواهد شد. در سطح دوم نیز الگوی مطالعۀ مسائل جهان معاصر با محوریت دین، فرهنگ و تمدن مبتنی بر مباحث فرانظری مدنظر قرار خواهد گرفت. ارتباط این دو سطح مطالعاتی، الگوی مطلوب مطالعات را شکل خواهد داد.(فرضیه) مطالعۀ حاضر در بستر حکمت عملی و علم کلام شکل گرفته است. همچنین این علم کلام است که مفاهیم و مبانی نظری الگو را تبیین خواهد کرد.(روش)