بررسی اثـربخـشی معنادرمانی به شیوه گروهـی بر ارتقاء سرمایه روان‌شناختیِ افراد معتاد

Abstract

زمینه و هدف: سوء مصرف مواد و شیوع آن یکی از اصلی‎ترین دغدغه‌های جوامع امروزی به شمار می‎رود و سالانه هزینه‌های زیادی صرف درمان افراد معتاد می‌شود. به همین دلیل شناسایی شیوه‎های مختلفی که بتوانند در درمان معتادان اثرگذاشته یا آن را سرعت ببخشند، ارزشمند است. در این راستا پژوهش حاضر قصد دارد اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی را بر ارتقاء سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های آن در افراد معتاد مورد بررسی قرار دهد. روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل اسـت. جامعه پژوهش شامل معتادان مرکز متادون درمانی ترک اعتیاد شهرستان قروه (نیکو سلامت) در سال 1392 به تعداد 120 نفر است که از بین آن‌ها 90 نفر به دلیل دارا بودن شرایط تحصیلی به عنوان نمونه انتخاب و سپس بر اساس نمرات پرسش‌نامه سرمایه روان‌شناختی (آلفای کرونباخ 85/0)، 30 نفر از این افراد که پایین‌ترین نمره را گرفتند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه‌ای معنادرمانی به شیوه گروهی را دریافت کردند، اما گروه کنترل تحت هیچگونه آموزشی قرار نگرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس سرمایه روان‌شناختی (PCQ) و برای تحلیل آماری داده‌ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته‎ها و نتایج: پژوهش نشان داد که میانگین نمرات سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های خودکارآمدی، تاب‌آوری، امیدواری و خوش‌بینی، در پس‌آزمون گروه آزمایش به طور معناداری از میانگین نمرات پس‌آزمون در گروه کنترل بالاتر است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که معنادرمانی به شیوه گروهی به طور معناداری در ارتقا میزان سرمایه روان‌شناختی و مؤلفه‌های آن در افراد معتاد مؤثر است.