واکاوی و تحلیل جامعه‌شناختی انتخابات ریاست جمهوری در ایران (مطالعه موردی انتخابات سال ۱۳۸۴)

Abstract

پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال 1384 نقطه عطفی در تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران معاصر به شمار می‌رود. چراکه علیرغم ارتقای شاخص‌های معطوف به توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی در دوره آقایان هاشمی و خاتمی، نامزدی منتخب مردم شد که ارزش‌های سیاسی متفاوتی را نمایندگی می‌کرد. این مقاله در نظر دارد با تحلیل پیامدهای سیاسی برنامه‌های توسعه دوران ریاست جمهوری آقایان هاشمی و خاتمی علل پیروزی احمدی‌نژاد در انتخابات سال 84 را بر اساس نظریه پیشروی محرومین آصف بیات تجزیه‌وتحلیل کند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد، روند نوسازی اقتصادی دوران هاشمی، منجر به شکل‌گیری طبقه متوسط جدیدی شد که دوم خرداد را خلق کرد، اما این طبقه در دوران اصلاحات با چالش‌های زیادی مواجه شد و رو به انفعال گرایید. این انفعال طبقه متوسط ازیک‌طرف و گرایش طبقات محروم جامعه به وعده‌های ضداشرافی­گری احمدی‌نژاد در انتخابات سال 84 نتیجه انتخابات را رقم زد. به‌عبارت‌دیگر پیروزی احمدی‌نژاد معلول انفعال طبقه متوسط و پیشروی محرومان بود.