بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های چهارگانه در افزایش رضایت‌مندی شغلی، سلامت عمومی و کاهش تنیدگی شغلی در کارکنان فاتب

Abstract

مقدمه: در این پژوهش به بررسی نقش آموزش مهارت‌های زندگی پرداخته شد تا میزان اثربخشی این آموزش‌ها در افزایش رضایت‌مندی شغلی، سلامت عمومی و کاهش تنیدگی شغلی در کارکنان ناجا تعیین شود. موضوع اصلی این پژوهش سنجش میزان اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی در کارکنان نظامی می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش کاربردی سازی آموزش مهارت‌های زندگی و دستیابی به روش‌هایی دارای اثرات مثبت است و ایجاد الگویی عملی که راهگشای مداخلاتی از این قبیل در سطح نظامیان قرار گیرد. مواد و روش‌ها: جامعه آماری این پژوهش شامل 90 نفر از کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ (فاتب) است که به‌صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای و به‌صورت تصادفی در سه گروه عملیاتی (32 = n) ستادی(28 = n) و گروه گواه (30 = n) قرار گرفتند. برای رسیدن به این هدف، پرسشنامه تنیدگی شغلی اسیپو، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) و پرسشنامه رضایت شغلی (JDI) مورد استفاده قرار گرفت و متغیر مستقل، یعنی آموزش مهارت‌های زندگی، طبق برنامه مشخص از طریق بحث آزاد، سخنرانی و ارائه اسلاید و پوستر به دو گروه آزمایشی ارائه گردید. سپس تأثیرات آن بر متغیرهای وابسته یعنی رضایت شغلی، سلامت عمومی و تنیدگی شغلی مورد بررسی قرار گرفت. طرح پژوهش یک طرح آزمایشی با گروه گواه و انتساب تصادفی است و تحلیل اطلاعات بر اساس تحلیل واریانس یک‌طرفه (ANOVA)و آزمون مقایسه‌های چندگانه تعقیبی (شفه) صورت گرفت. یافته‌ها: در بررسی تنیدگی‌های شغلی، متغیرهای محیط فیزیکی کار و دوگانگی نقشِ کار و خانواده بیشترین میانگین و بی‌کفایتیِ نقش و تنیدگی ناشی از مسئولیت کمترین میزان تنیدگی را به همراه داشت. در حوزه سلامت عمومی کارکنان، بیشترین میانگین مربوط به مقیاس A(احساس خستگی، نشانه‌های بدنی و غیره) بود. در میان متغیرهای رضایت شغلی کمترین میزان رضایت، به رضایت از مسئول و رضایت از حقوق و مزایا مربوط بود. برنامه آموزش مهارت‌های زندگی با افزایش سلامت عمومی کارکنان (0/0001 p< )همراه بود و متغیرهای رضایـت از شرایط کار در محیط فعلی، رضایـت از همکاران و رضایـت از فرصت‌های ارتقاء شغـــلی در افزایش رضایت‌مندی شغلیِ پس از آموزش کارکنان (0/0001 p< )مؤثر بوده است. این مداخله‌ها در کاهش تنیدگی شغلی کارکنان نیز مؤثر واقع شدند (0/0001 p< ). نتیجه‌گیری: آموزش مهارت‌های چهارگانه زندگی منجر به کاهش تنیدگی شغلی در کارکنان گردید و سلامت عمومی و رضایت شغلی آن‌ها پس از مداخله‌های آموزشی افزایش یافت. این نتایج همسو با سایر مطالعات در سازمان‌های دیگر می‌باشد.