اثر تنش کم آبیاری بر عملکرد و ویژگی‌های فیزیولوژیکی ارقام لوبیا

Abstract

خشکی خطر جدی برای تولید محصولات زراعی ازجمله لوبیا است که به تنش خشکی حساس می‌باشد. به‌منظور بررسی اثر سطوح تنش خشکی بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی ارقام مختلف لوبیا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با سه سطح تنش خشکی بعد از غلاف‌دهی شامل عدم تنش (شاهد)، تنش جزئی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و تنش شدید (آبیاری با تخلیه 70 درصد تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی) و چهار رقم شامل لوبیای سفید (رادان)، لوبیای قرمز (آذرشهر)، لوبیای سبز (سان‌ری) و لوبیاچیتی (سامان) با سه تکرار در اواسط اسفندماه 1392 در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس به اجرا درآمد. نتایج آزمایش نشان داد که تنش بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی­داری داشت. با توجه به مقایسه میانگین ارقام در سطح عدم تنش، کم‌ترین و بیش‌ترین میزان کلروفیل کل مربوط به تیمار لوبیا قرمز و لوبیا سفید به‌ترتیب 66/0 و 20/2 میلی‌گرم بر گرم بود. درحالی‌که کم‌ترین میزان این صفت در تنش متوسط و شدید مربوط به تیمار لوبیاچیتی به‌ترتیب 60/0 و 65/0 میلی‌گرم بر گرم بود. میزان پروتئین دانه در شرایط تنش نسبت به شاهد در کلیه ارقام افزایش نشان داد. بیش‌ترین افزایش مربوط به تیمار لوبیا سبز (91/42 میلی‌گرم بر گرم) بود. بیش‌ترین مقدار پرولین مربوط به رقم‌ لوبیا سفید در هر دو تیمار تنش متوسط و شدید به‌ترتیب 08/90 و 51/10 میلی‌گرم بر گرم بود. بین ارقام بیش‌ترین میزان عددی کاهش عملکرد دانه طی تنش شدید مربوط به لوبیا سفید و کم‌ترین این مقدار مربوط به لوبیاچیتی بود.