تأثیر تنش شوری روی برخی از ویژگی‌های کمی و کیفی ژنوتیپ‌های "برگ موجی" و "برگ صاف" آلترنانترا (Alternanthera repens)

Abstract

این پژوهش باهدف بررسی اثرات تنش شوری روی برخی از ویژگی‌های مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه آلترنانترا به‌صورت گلخانه‌ای انجام شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. گیاهان به‌روش تقسیم بوته ازدیاد و در شرایط هیدروپونیک کشت شدند. پس از استقرار گیاهان، تیمار شوری شامل چهار سطح صفر (شاهد)، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلریدسدیم به‌مدت 12 هفته بر روی دو ژنوتیپ "برگ موجی" و "برگ صاف" اعمال شد. نتایج نشان داد اثر ژنوتیپ و شوری بر تمام ویژگی‌ها معنی‌دار بود. در شوری 90 میلی‌مولار در مقایسه با شاهد طول گیاه در ژنوتیپ "برگ موجی" به 50 درصد و در ژنوتیپ "برگ صاف" به 28 درصد رسید. با افزایش تنش شوری وزن‌تر و خشک شاخساره و ریشه، محتوای نسبی آب برگ نیز کاهش نشان دادند. میزان پرولین، نشت الکترولیت و آنتوسیانین با افزایش تنش شوری افزایش پیدا کردند. در تیمار شوری 90 میلی‌مولار در مقایسه با شاهد در ژنوتیپ‌های "برگ موجی" و "برگ صاف" به‌ترتیب محتوای نسبی آب برگ 15/18 و 95/31 درصد کاهش، کلروفیل کل 5/57 و 5/78 درصد کاهش، نشت الکترولیت 5/407 و 4/670 درصد افزایش، پرولین 1/385 و 5/297 درصد افزایش و آنتوسیانین 4/382 و 8/177 درصد افزایش نشان دادند. براساس نتایج ژنوتیپ "برگ موجی" مقاوم‌تر بود و توانست تا شوری 90 میلی‌مولار را تحمل کند و به بقای خود ادامه دهد، درحالی‌که ژنوتیپ " برگ صاف" شوری‌ بیشتر از 60 میلی‌مولار را تحمل نکرد و گیاهان تیمار شده با شوری 90 میلی‌مولار در این ژنوتیپ دچار آسیب شدند.